Масква́
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Масква́ |
| Р. |
Масквы́ |
| Д. |
Маскве́ |
| В. |
Маскву́ |
| Т. |
Маскво́й
Маскво́ю |
| М. |
Маскве́ |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Москва́II р. Масква́, род. Масквы́ ж.; разг. Москва́-река́ Масква́-рака́ род. Масквы́-ракі́ ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дапя́ць, -пну́, -пне́ш, -пне́; -пнём, -пняце́, -пну́ць; -пні́; зак. (разм.).
1. да каго-чаго. Дайсці, дабрацца куды-н.
Ратуючыся, ён аж да Масквы дапяў.
2. чаго. Дамагчыся, дасягнуць чаго-н.
Яна свайго дапне.
3. Зразумець што-н.
Слухаў, слухаў, але не адразу дапяў.
|| незак. дапіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падмаско́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца, размешчаны пад Масквой, каля Масквы. Самалёт адарваўся ад бетоннай дарожкі падмаскоўнага аэрадрома і ўзяў курс на захад. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
но́ччу, прысл.
У начны час. Вылецелі з Масквы ноччу. Кулакоўскі. Ноччу ляпіў мокры снег, раскісалі дарогі, .. а ўвесь дзень імжэў не то дождж, не то снег. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ляша́н ’паляк’ (Янк. 1). Да лях (гл.). Утворана пры дапамозе суфікса ‑jan‑inъ, другая частка якога адпала, ці выраўнялася паводле формы н. скл. мн. л. — jan‑e. Магчыма, ад ляшан і ляшоўка ’шляхцянка’ (ТС), як драг. маскоўка ’жыхарка Масквы, руская’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
далечыня́ і далячы́нь, далечыні, ж.
Тое, што і даль. У далечыні раскінуўся старажытны горад, які Здаўна лічыўся варотамі Масквы. Гурскі. Чарноцкі стараецца разгледзець далечыню ў бінокль. Чорны. Далячынь палеткаў дыміцца параю. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спа́цца, спіцца; пр. спалася; безас. незак.
Пра жаданне, магчымасць спаць. На свежым лясным паветры спалася моцна і смачна. Машара. Пагасаюць агні над сталіцай, Засынаюць кварталы Масквы... Толькі нам, падарожным, не спіцца. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
восто́чнее сравнит. ст. на ўсход ад; больш на ўсход ад;
восто́чнее Москвы́ на ўсход ад Масквы́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
марзя́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Разм. Сістэма ўмоўных знакаў для абазначэння літар і лікаў, прынятая ў перадачы па тэлеграфу, у радыёпрыёмах і г. д. Выбіты марзянкаю, Бег жалобны жаль Ад Масквы маланкаю Па слупах ўдаль. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)