Мару́ся

назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. Мару́ся Мару́сі
Р. Мару́сі Мару́сь
Д. Мару́сі Мару́сям
В. Мару́сю Мару́сь
Т. Мару́сяй
Мару́сяю		 Мару́сямі
М. Мару́сі Мару́сях

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

мары́цца, мару́ся, мо́рышся, мо́рыцца; незак.

Таміцца, мучыцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

замары́цца, -мару́ся, -мо́рышся, -мо́рыцца; зак.

Стаміцца, знясіліцца.

|| незак. замо́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

размары́цца, -мару́ся, -мо́рышся, -мо́рыцца; зак. (разм.).

Знемагчыся (ад спёкі, духаты або стомы).

Р. на сонцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мары́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. мару́ся мо́рымся
2-я ас. мо́рышся мо́рыцеся
3-я ас. мо́рыцца мо́рацца
Прошлы час
м. мары́ўся мары́ліся
ж. мары́лася
н. мары́лася
Загадны лад
2-я ас. мары́ся мары́цеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час мо́рачыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нама́рыцца, ‑ма́руся, ‑ма́рышся, ‑ма́рыцца; зак.

Разм. Уволю, многа пама́рыць.

намары́цца, ‑мару́ся, ‑мо́рышся, ‑мо́рыцца; зак.

Разм. Моцна стаміцца, змарыцца. — Больш я цябе не пушчу з хаты, — гаварыла .. [маці] ужо сама сабе. — Днём нацягаецца па тым лесе, наморыцца і ноччу не спіць... Дзіця яшчэ... Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замары́цца, ‑маруся, ‑морышся, ‑мерыцца; зак.

Стаміцца, знясіліцца. Мама замарылася, жнучы ад рання. Брыль. Зноў ішлі і зноў спрабавалі выбрацца з яра. Урэшце замарыліся і селі. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́птур, ‑а і капту́р ​2, ‑а, м.

У выразах: з коптурам; з каптуром — вышэй краёў; з верхам. Маруся выйшла і як бач унесла насыпаную з коптурам вазу клубнікі. Лобан. Сабастыян наклаў поўную, нават з каптуром, глыбокую талерку грыбоў. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разма́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

Пачаўшы марыць, захапіцца марамі, забыцца ў іх. Каб соладка размарыцца, вясковаму хлапчаняці дастаткова было прыціхнуць каля плоту. Брыль.

размары́цца, ‑мару́ся, ‑мо́рышся, ‑мо́рыцца; зак.

Разм. Знемагчыся (ад спёкі, духаты або стомы). Нейкі дзядзька, як заўсёды стомлены, размарыўся ў царкве дрымотай і заснуў у зацішным кутку. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перахварэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.; на што і без дап.

1. Перанесці якую‑н. хваробу. Перахварэўшы ў маленстве на адзёр,.. [Галена] пасля нават і не кашлянула ніколі. Чорны. Не будучы на моры, я перахварэў на марскую хваробу. Дуброўскі. [Маша:] — Няўжо і сёння Маруся не прыедзе? Мусіць, сесію здае. Перахварэла, адстала з вучобай. Мыслівец.

2. Адхварэць — пра ўсіх, многіх. Перахварэлі ўсе дзеці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)