маргну́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. маргну́ маргнё́м
2-я ас. маргне́ш маргняце́
3-я ас. маргне́ маргну́ць
Прошлы час
м. маргну́ў маргну́лі
ж. маргну́ла
н. маргну́ла
Загадны лад
2-я ас. маргні́ маргні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час маргну́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

маргну́ць сов., однокр.

1. моргну́ть, мигну́ть;

2. (подать знак) мигну́ть, подмигну́ть, моргну́ть;

3. перен. мигну́ть, моргну́ть;

1-3 см. марга́ць;

◊ во́кам не м. — гла́зом не моргну́ть;

як во́кам м. — в одно́ мгнове́ние, в оди́н миг

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

маргну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Аднакр. да маргаць (у 1–3 знач.).

•••

Вокам не маргнуць — а) не праявіць пачуццяў, настрою, не падаць віду; б) доўга не раздумваць, не вагацца (перад тым, як зрабіць што‑н.).

Як вокам маргнуць — пра вельмі хуткае дзеянне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

марга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Міжвольна падымаць і апускаць павекі.

М. вачамі.

2. каму. Падаваць знак рухам павек, падморгваць.

М. суседу, каб замоўк.

3. перан. Свяціць мігаючым святлом.

Лямпачка маргае.

4. перан. Упускаць зручны момант; зяваць (у 2 знач.).

|| аднакр. маргну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1—3 знач.).

◊

Вокам не маргнуць —

1) не падаць віду;

2) доўга не раздумваць, не вагацца перад тым, як зрабіць што-н.

|| наз. марга́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

міргну́ць сов., см. маргну́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падмаргну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., каму.

Маргнуць, даючы знак.

Шматзначна п. сябру.

|| незак. падмо́ргваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

змаргну́ць і зміргну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак. аднакр.

Маргнуць, міргнуць.

Напружана сачыць за кім-н., баючыся з. вокам.

Так глядзіць — не зміргне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аднакра́тны, -ая, -ае.

Які адбыўся або зроблены адзін раз; аднаразовы.

А. прыём лякарства.

○

Аднакратны дзеяслоў — дзеяслоў, які абазначае дзеянне, што адбылося ў адзін прыём, напр., стукнуць, маргнуць.

|| наз. аднакра́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

памарга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Маргаць (у 1–3 знач.) некаторы час; маргнуць некалькі разоў. Хлопец пакруціў галавой, памаргаў вачыма, адганяючы сон. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мру́гаць ’маргаць’ (беласт., Сб. 1866 г., Нас.), намружаны ’хмурны’ (КТС, Калюга). Запазычана з польск. mrugać ’маргаць, міргаюць’ (Цвяткоў, 59). Сюды ж пін. мругнути ’маргнуць’ (Нар. лекс.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)