магі́ла

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. магі́ла магі́лы
Р. магі́лы магі́л
Д. магі́ле магі́лам
В. магі́лу магі́лы
Т. магі́лай
магі́лаю		 магі́ламі
М. магі́ле магі́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

замагі́льны, -ая, -ае (разм.).

Пра голас: глухі, як з магілы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перахава́ць², -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

1. Выкапаўшы з магілы, пахаваць у новым месцы.

П. прах.

2. Пахаваць усіх, многіх.

За год столькі перахавалі людзей.

|| незак. перахо́ўваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вампі́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Род буйных лятучых мышэй (кажаноў).

2. У казках, старажытных павер’ях, прыгодніцкай літаратуры і кінафільмах: пярэварацень, мярцвяк, які нібыта выходзіць ноччу з магілы і смокча кроў жывых.

3. перан. Бязлітасны эксплуататар, крывасмок.

|| прым. вампі́рскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перапахава́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Выкапаўшы са старой магілы, пахаваць на новым месцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасхіля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.

Схіліць усіх, многіх або ўсё, многае. Народ гуртам стаяў каля вырытай свежай магілы, людзі пасхілялі галовы. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ру́та, ‑ы, ж.

Від шматгадовых травяністых раслін і паўкустоў сямейства рутавых з жоўтымі кветкамі і лісцямі, у якіх змяшчаецца эфірнае масла. Старыя магілы пазарасталі рутаю, чабром і мятаю. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мгла, мг̌ла ’імжа’ (Бес., Яруш., Сл. ПЗБ), ’тое, што выходзіць з магілы і можа забіць чалавека на месцы’ (Федар. 1). Да імгла́ (гл.). Адсутнасць пратэтычнага і‑ і ‑г̌‑ пад уплывам польск. мовы. Больш падрабязна гл. Мяркулава, Этимология–1973, 59.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

замагі́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Уст. Па рэлігійных уяўленнях — які чакае чалавека пасля смерці. Замагільнае жыццё. Замагільны свет.

2. Нізкі, глухі, як з магілы (пра голас). Слухай, — замагільным голасам прагаварыў .. [Сафрон] да жонкі. — Гэта Волька, што прыехала, — доктар. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гробово́й

1. тру́нны;

2. уст. магі́льны;

◊

гробово́е молча́ние магі́льнае маўча́нне;

гробово́й го́лос магі́льны го́лас;

до гробово́й доски́ да магі́лы;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)