ліцэ́й

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ліцэ́й ліцэ́і
Р. ліцэ́я ліцэ́яў
Д. ліцэ́ю ліцэ́ям
В. ліцэ́й ліцэ́і
Т. ліцэ́ем ліцэ́ямі
М. ліцэ́і ліцэ́ях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ліцэ́й, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Сярэдняя навучальная ўстанова з паглыбленым вывучэннем асобных прадметаў у некаторых краінах Заходняй Еўропы, Беларусі, Расіі і інш.

2. гіст. Прывілеяваная мужчынская навучальная ўстанова ў дарэвалюцыйнай Расіі.

|| прым. ліцэ́йскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ліцэ́й м. лице́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ліцэ́й, ‑я, н.

1. Сярэдняя (або вышэйшая юрыдычная) мужчынская навучальная ўстанова закрытага тыпу ў дарэвалюцыйнай Расіі для дзяцей дваран. Царска-сельскі ліцэй.

2. Сярэдняя навучальная ўстанова ў некаторых краінах Заходняй Еўропы.

[Ад грэч. Lykeion — назва школы ў Старажытнай Грэцыі паблізу храма Апалона Лікейскага, дзе вучыў Арыстоцель.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лице́й ист. ліцэ́й, -цэ́я м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

арыстакраты́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да арыстакратыі (у 1 знач.). Арыстакратычная сям’я. Арыстакратычны ліцэй.

2. Уласцівы арыстакрату; вытанчаны. Арыстакратычныя манеры. Арыстакратычнае паходжанне.

3. Які характарызуецца пануючай роляй арыстакратыі. Арыстакратычны спосаб праўлення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

набра́ць, -бяру́, -бярэ́ш, -бярэ́; -бяро́м, -бераце́, -бяру́ць; -бяры́; -бра́ны; зак.

1. што і чаго. Паступова беручы, узяць нейкую колькасць чаго-н.; назбіраць.

Н. кніг у бібліятэцы.

Н. кош грыбоў.

2. Зачарпнуць, напоўніць чым-н.

Н. вады ў вёдры.

3. каго-што. Наняць, прыняць.

Н. рабочых.

Н. вучняў.

4. што. Скласці з друкарскіх літар тэкст або надрукаваць яго пры дапамозе камп’ютара.

5. што. Саставіць з некалькіх лічбаў, знакаў.

Н. нумар тэлефона.

6. што і чаго. Дасягнуць якой-н. ступені ў сваім развіцці, руху і г.д.

Самалёт набраў вышыню.

Н. хуткасць.

7. што і чаго. Атрымаць у выніку спаборніцтва, экзаменаў і пад.

Н. дзесяць балаў.

8. чаго. Купіць, набыць.

Н. тканіны на сукенку.

◊

Набраць сабе ў галаву (разм.) — умацавацца ў якой-н. думцы, многа думаць пра што-н.

|| незак. набіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; наз. набіра́нне, -я, н. (да 3 і 4 знач.).

|| наз. набо́р, -у, м. (да 1—6 знач.).

Здаць кнігу ў н.

Н. у ліцэй.

Н. вышыні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)