ліхадзе́йка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ліхадзе́йка |
ліхадзе́йкі |
| Р. |
ліхадзе́йкі |
ліхадзе́ек |
| Д. |
ліхадзе́йцы |
ліхадзе́йкам |
| В. |
ліхадзе́йку |
ліхадзе́ек |
| Т. |
ліхадзе́йкай
ліхадзе́йкаю |
ліхадзе́йкамі |
| М. |
ліхадзе́йцы |
ліхадзе́йках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ліхадзе́йка, ‑і, ДМ ‑дзейцы; Р мн. ‑дзеек; ж.
Жан. да ліхадзей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліхадзе́й, -я, мн. -і, -яў, м.
Той, хто чыніць ліха (у 1 знач.), зло, бяду.
|| ж. ліхадзе́йка, -і, ДМ -дзе́йцы, мн. -і, -дзе́ек.
|| прым. ліхадзе́йскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лиходе́йка ліхадзе́йка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
злоде́йка ліхадзе́йка, -кі ж.; (преступница) злачы́нка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ліхама́нка ’хваравіты стан з гарачкай і дрыготкай’, ’малярыя, трасца’, ’гарачкавая дзейнасць’ (Гарэц., Касп., ТСБМ, Растарг.; паўд.-усх., КЭС), укр. харк. лихома́нка, рус. лихома́нка ’тс’, ’ліхадзейка’, ’хлус’, ’благі чалавек’, ’пракуда’. Бел. слова прымыкае да рус. моўнага арэалу, у якім гэта лексема з’яўляецца табуістычнай назвай ад лихоманка ’круцелька, ашуканка’, лихома́нить ’прыносіць зло, бяду’, рус. лихоман, кур. ’д’ябал’, усх. ’махляр’, паўн.-дзв. ’вар’ят’, ст.-рус. лихоманъ ’тс’, укр. палес. лихо́ма ’бяда, цяжкае становішча’, лихоманка ’ліхаманка’, польск. lichman ’мот’. Прасл. lixomanъ (Трубачоў, Эт. сл., 15, 93). Да lixo > лі́ха і maniti > мані́ць (гл.) (Зяленін, Табу, 2, 77; Фасмер, 2, 505).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)