лі́рыка, -і, ДМ -рыцы, ж.
1. Адзін з трох родаў мастацкай літаратуры, у якім адлюстроўваюцца перажыванні, пачуцці, настроі паэта.
Беларуская л.
2. Сукупнасць твораў гэтага роду паэзіі.
Л.
Багдановіча.
3. перан. Чуллівасць, перажыванні, настрой (разм.).
Пакіньце лірыку!
|| прым. ліры́чны, -ая, -ае.
Лірычная паэзія.
Л. настрой.
○
Лірычнае адступленне — у эпічным або ліра-эпічным літаратурным творы: прасякнутае лірызмам адступленне, афарбаванае інтымнай звернутасцю аўтара да чытача.
◊
Лірычнае адступленне — адступленне ад тэмы (размова і інш.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лі́рыка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
лі́рыка |
| Р. |
лі́рыкі |
| Д. |
лі́рыцы |
| В. |
лі́рыку |
| Т. |
лі́рыкай
лі́рыкаю |
| М. |
лі́рыцы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
лі́рыка ж., в разн. знач. ли́рика
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лі́рыка, ‑і, ДМ ‑рыцы, ж.
1. Адзін з трох родаў мастацкай літаратуры (з эпасам і драмай), у якім адлюстроўваюцца перажыванні паэта, яго думкі, настроі, пачуцці (звычайна ў вершаванай форме). [Янка Купала] стварыў класічныя ўзоры лірыкі, ліра-эпічнай паэмы. Івашын. // Эмацыянальны элемент у творах якога‑н. пісьменніка, мастака.
2. Сукупнасць твораў гэтага роду літаратуры. Лірыка Багдановіча. Лірыка М. Танка.
3. перан. Разм. Чуллівасць, перажыванні, настрой. Адна лірыка цяпер займала сэрца Кузьмы. Што ж яму рабіць? Куды пайшла Насця? Дзе шукаць яе? Колас.
[Ад грэч. lyrikē —які пяецца пад гукі ліры, чуллівы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лі́рыка ’адзін з родаў мастацкай літаратуры’, ’сукупнасць лірычных твораў’, ’чуллівасць, перажыванні, настрой’ (ТСБМ). Як і польск. liryka (XIX ст.), паходзіць з франц. (poésie) lyrique, ням. Lyrik ’лірыка’ < лац. lyrica ’ода, лірычная песня’ < ст.-грэч. λυρικός ’лірычны паэт’ < λύρα ’ліра, сяміструнны інструмент’. Крукоўскі (Уплыў, 85) мяркуе, што бел. лірыка паходзіць з рус. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лірыка-апавядальны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
лірыка-апавядальны |
лірыка-апавядальная |
лірыка-апавядальнае |
лірыка-апавядальныя |
| Р. |
лірыка-апавядальнага |
лірыка-апавядальнай
лірыка-апавядальнае |
лірыка-апавядальнага |
лірыка-апавядальных |
| Д. |
лірыка-апавядальнаму |
лірыка-апавядальнай |
лірыка-апавядальнаму |
лірыка-апавядальным |
| В. |
лірыка-апавядальны
лірыка-апавядальнага |
лірыка-апавядальную |
лірыка-апавядальнае |
лірыка-апавядальныя |
| Т. |
лірыка-апавядальным |
лірыка-апавядальнай
лірыка-апавядальнаю |
лірыка-апавядальным |
лірыка-апавядальнымі |
| М. |
лірыка-апавядальным |
лірыка-апавядальнай |
лірыка-апавядальным |
лірыка-апавядальных |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
лі́рыка-патрыяты́чны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
лі́рыка-патрыяты́чны |
лі́рыка-патрыяты́чная |
лі́рыка-патрыяты́чнае |
лі́рыка-патрыяты́чныя |
| Р. |
лі́рыка-патрыяты́чнага |
лі́рыка-патрыяты́чнай
лі́рыка-патрыяты́чнае |
лі́рыка-патрыяты́чнага |
лі́рыка-патрыяты́чных |
| Д. |
лі́рыка-патрыяты́чнаму |
лі́рыка-патрыяты́чнай |
лі́рыка-патрыяты́чнаму |
лі́рыка-патрыяты́чным |
| В. |
лі́рыка-патрыяты́чны
лі́рыка-патрыяты́чнага |
лі́рыка-патрыяты́чную |
лі́рыка-патрыяты́чнае |
лі́рыка-патрыяты́чныя |
| Т. |
лі́рыка-патрыяты́чным |
лі́рыка-патрыяты́чнай
лі́рыка-патрыяты́чнаю |
лі́рыка-патрыяты́чным |
лі́рыка-патрыяты́чнымі |
| М. |
лі́рыка-патрыяты́чным |
лі́рыка-патрыяты́чнай |
лі́рыка-патрыяты́чным |
лі́рыка-патрыяты́чных |
Крыніцы:
krapivabr2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
лі́рыка-гераі́чны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
лі́рыка-гераі́чны |
лі́рыка-гераі́чная |
лі́рыка-гераі́чнае |
лі́рыка-гераі́чныя |
| Р. |
лі́рыка-гераімчнага |
лі́рыка-гераі́чнай
лі́рыка-гераі́чнае |
лі́рыка-гераі́чнага |
лі́рыка-гераі́чных |
| Д. |
лі́рыка-гераі́чнаму |
лі́рыка-гераі́чнай |
лі́рыка-гераі́чнаму |
лі́рыка-гераі́чным |
| В. |
лі́рыка-гераі́чны
лі́рыка-гераі́чнага |
лі́рыка-гераі́чную |
лі́рыка-гераі́чнае |
лі́рыка-гераі́чныя |
| Т. |
лі́рыка-гераі́чным |
лі́рыка-гераі́чнай
лі́рыка-гераі́чнаю |
лі́рыка-гераі́чным |
лі́рыка-гераі́чнымі |
| М. |
лі́рыка-гераі́чным |
лі́рыка-гераі́чнай |
лі́рыка-гераі́чным |
лі́рыка-гераі́чных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
лі́рыка-асацыяцы́йны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
лі́рыка-асацыяцы́йны |
лі́рыка-асацыяцы́йная |
лі́рыка-асацыяцы́йнае |
лі́рыка-асацыяцы́йныя |
| Р. |
лі́рыка-асацыяцы́йнага |
лі́рыка-асацыяцы́йнай
лі́рыка-асацыяцы́йнае |
лі́рыка-асацыяцы́йнага |
лі́рыка-асацыяцы́йных |
| Д. |
лі́рыка-асацыяцы́йнаму |
лі́рыка-асацыяцы́йнай |
лі́рыка-асацыяцы́йнаму |
лі́рыка-асацыяцы́йным |
| В. |
лі́рыка-асацыяцы́йны (неадуш.)
лі́рыка-асацыяцы́йнага (адуш.) |
лі́рыка-асацыяцы́йную |
лі́рыка-асацыяцы́йнае |
лі́рыка-асацыяцы́йныя (неадуш.)
лі́рыка-асацыяцы́йных (адуш.) |
| Т. |
лі́рыка-асацыяцы́йным |
лі́рыка-асацыяцы́йнай
лі́рыка-асацыяцы́йнаю |
лі́рыка-асацыяцы́йным |
лі́рыка-асацыяцы́йнымі |
| М. |
лі́рыка-асацыяцы́йным |
лі́рыка-асацыяцы́йнай |
лі́рыка-асацыяцы́йным |
лі́рыка-асацыяцы́йных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
лі́рыка-гумарысты́чны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
лі́рыка-гумарысты́чны |
лі́рыка-гумарысты́чная |
лі́рыка-гумарысты́чнае |
лі́рыка-гумарысты́чныя |
| Р. |
лі́рыка-гумарысты́чнага |
лі́рыка-гумарысты́чнай
лі́рыка-гумарысты́чнае |
лі́рыка-гумарысты́чнага |
лі́рыка-гумарысты́чных |
| Д. |
лі́рыка-гумарысты́чнаму |
лі́рыка-гумарысты́чнай |
лі́рыка-гумарысты́чнаму |
лі́рыка-гумарысты́чным |
| В. |
лі́рыка-гумарысты́чны (неадуш.)
лі́рыка-гумарысты́чнага (адуш.) |
лі́рыка-гумарысты́чную |
лі́рыка-гумарысты́чнае |
лі́рыка-гумарысты́чныя (неадуш.)
лі́рыка-гумарысты́чных (адуш.) |
| Т. |
лі́рыка-гумарысты́чным |
лі́рыка-гумарысты́чнай
лі́рыка-гумарысты́чнаю |
лі́рыка-гумарысты́чным |
лі́рыка-гумарысты́чнымі |
| М. |
лі́рыка-гумарысты́чным |
лі́рыка-гумарысты́чнай |
лі́рыка-гумарысты́чным |
лі́рыка-гумарысты́чных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)