ляўко́нія, -і, мн. -і, -ній, ж.

Садовая травяністая расліна сямейства крыжакветных з пахучымі кветкамі рознай афарбоўкі, сабранымі ў гронкі.

|| прым. ляўко́ніевы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ляўко́нія

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ляўко́нія ляўко́ніі
Р. ляўко́ніі ляўко́ній
Д. ляўко́ніі ляўко́ніям
В. ляўко́нію ляўко́ніі
Т. ляўко́ніяй
ляўко́ніяю		 ляўко́ніямі
М. ляўко́ніі ляўко́ніях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ляўко́нія ж., бот. левко́й м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ляўко́нія, ‑і, ж.

Аднагадовая або двухгадовая травяністая дэкаратыўная расліна сямейства крыжакветных з пахучымі кветкамі рознай афарбоўкі, сабранымі ў гронкі; мацыёла.

[Грэч. leukos — белы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ляўконія ’мацыёла, Matthiola R. Br.’ (ТСБМ, Кіс.). З польск. lewkonia (як piwonia) з lewkoja ’тс’ (Брукнер, 678; Слаўскі, 4, 189–190). Да ляўкой (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мацыёла, ‑ы, ж.

Тое, што і ляўконія.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

левкой м. ляўко́нія, -ніі ж., мацыёла, -лы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Маце́йка ’ляўконія, Mattiola incana R. Br.’ (карэліц., Сцяшк. Сл.). З польск. maciejka ’тс’. Узыходзіць да імя Maciek < Maciej.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ляўкой ’ляўконія, Matthiola R. Br.’ (Інстр. II). З рус. левкой ’тс’, якое праз ням. Levkoje (< с.-лац. leucoion) са ст.-грэч. λευκόϊον < λευκόνϊον ’белая фіялка’ (Клюге₁₇, 438; Фасмер, 2, 473; Слаўскі, 4, 189–190).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мацыёла, маціёла ’ляўконія сівая, Matthiola incana L.’ (Кіс., Інстр. II). З лац. назвы гэтай расліны. Спалучэнне літар ‑th‑ магло чытацца, як у англ. мове, якое пры перадачы на рус. мову перадавалася праз -[с]- і ў спалучэнні з папярэднім [т] стала пісацца як ‑ц‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)