Verbum

анлайнавы слоўнік

лэ́паць, -аю, -аеш, -ае; незак., каго-што (разм.).

Лапаць, мацаць.

Л. сябе па кішэнях.

|| наз. лэ́панне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лэ́паць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
	адз.	мн.
1-я ас.	лэ́паю	лэ́паем
2-я ас.	лэ́паеш	лэ́паеце
3-я ас.	лэ́пае	лэ́паюць
Прошлы час
м.	лэ́паў	лэ́палі
ж.	лэ́пала
н.	лэ́пала
Загадны лад
2-я ас.	лэ́пай	лэ́пайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час	лэ́паючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

лэ́паць несов., разг. ла́пать, ца́пать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лэ́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Разм. Лапаць, мацаць. [Платон] выпрастаўся і мітусліва пачаў лэпаць сябе па кішэнях, намацваючы цвікі. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лэпаць ₁ ’мацаць рукамі, шукаючы што-небудзь упоцемку’, ’мацаць рукамі’ (бялын., Янк. Мат.; Бір. Дзярж., ТСБМ, ТС, Шат., Нар. Гом.), ’лапаць, хапаць рукамі’ (слаўг., Нар. словатв.), ’цягаць, красці’ (кругл., Мат. Маг.). Да лэп ₁ (гл.).

Лэпаць ₂ ’шавяліць губамі’ (Жд. 1), ’ляпаць (рукою па лбе)’ (Нас.), ’пляскаць, шлёпаць, біць чым-небудзь’ (слаўг., Нар. словатв.; Шат.; чэрв., Сл. ПЗБ), лэпнуць ’пляснуць, раптоўна ўпасці’ (іўеў., шальч., лаг., Сл. ПЗБ), ’стукнуць, ляснуць, ляпнуць’ (Нас.; бялын., Янк. Мат.), ’злёгку ўдарыць’ (КЭС, лаг.). Да лэп ₂. Грынавяцкене і інш. (Liet. term., 182) у якасці літ. адпаведніка прыводзяць дзеяслоў lèptelėti ’ляпнуць, бухнуць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лэпа (іран.) ’паспешлівы’ (Сцяшк.), лэпаўка ’паспешніца’. У якасці балтыйскага адпаведніка можна прывесці lep! (гл. лэп ₁), lẽpas ’балбатун’. Утворана па тыпу соня, мазя (гл.) ад дзеяслова ⁺лэпаць ’спяшацца’ (аднак не зафіксаванага ў гаворках).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)