льга́
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| льга́ |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
льга в знач. сказ. мо́жно; возмо́жно; позволи́тельно;
ці льга гэ́та зрабі́ць? — мо́жно ли э́то сде́лать?
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ільга́ і (пасля галосных) льга, прысл., безас., у знач. вык.
Можна, дазваляецца.
Хіба ж ільга схаваць жывое слова?
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Льга ’можна, магчыма, дапушчальна’, ’магчымасць’ (Нас., Гарэц., Шат., Бір. дыс., ТСБМ, ТС; пух., З нар. сл.; уздз., пух., Сл. ПЗБ), льго ’тс’ (Мал.), смал. ’паслабленне’, рус. арханг. ’сіла, моц’. Да ільга́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ільга́ і льга, прысл., безас. у знач. вык.
Абл. Можна, магчыма. Хіба ж схаваць Ільга жывое слова? Няма ў жыцці Такіх надзейных схоў. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ільга́, льга ’можна, магчыма’ (ТСБМ, Мал., Гарэц.), льга ’магчымасць, ільгота’ (Нас.). Рус. дыял. льга ’лёгкасць, аблягчэнне; ільгота’, ’магчыма’, пск. ильзя́ ’магчыма’, чэш. lze ’можна’, славац. уст. ľza, ľzā ’можна, магчыма’, ст.-слав. льза ’магчымасць’, льзѣ ’можна’, ст.-рус. льзѣ, льзя ’магчыма’, льга ’карысць’; параўн. яшчэ ўкр. пільга ’льгота’, польск. ulga ’аблягчэнне; ільгота’. Вельмі шырока ўжываецца з адмоўем: бел. не́льга, рус. нельзя́ і г. д. Утворана ад кораня lьg‑ (параўн. лёгкі, ільгота) з пратэзай і‑. Першапачатковае значэнне прасл. *lьga, відаць, ’лёгкасць, магчымасць’. Гл. Бернекер, 1, 753; Брукнер, 304; Махэк₂, 346; Фасмер, 2, 543; Слаўскі, 4, 85–87 (з літ-рай).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абгла́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.
Разм.
1. Стаць гладкім (пра паверхню чаго‑н.).
2. Папаўнець, паправіцца. Конь крыху абгладзіўся, і ўжо льга яго збываць. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кава́льства, ‑а, н.
Рамяство, занятак каваля. [Каваль] не толькі займаўся кавальствам. У яго быў дробны кавалак зямлі, на якім льга было пратрымаць каня і карову. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)