лы́сіна
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
лы́сіна |
лы́сіны |
| Р. |
лы́сіны |
лы́сін |
| Д. |
лы́сіне |
лы́сінам |
| В. |
лы́сіну |
лы́сіны |
| Т. |
лы́сінай
лы́сінаю |
лы́сінамі |
| М. |
лы́сіне |
лы́сінах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
лы́сіна, -ы, мн. -ы, -сі́н, ж.
1. Месца на галаве, дзе вылезлі і не растуць валасы.
2. Белая пляма на лбе некаторых жывёл.
Цяля з лысінай.
3. перан. Пра ўчастак чаго-н., пазбаўлены расліннасці, покрыва (разм.).
|| памянш. лы́сінка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лы́сіна ж.
1. лы́сина, плешь, плеши́на;
2. (белое пятно на лбу у животных) лы́сина; пролы́сина, прото́чина;
3. (непокрытое растительностью место) пролы́сина
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лы́сіна, ‑ы, ж.
1. Месца на галаве, дзе вылезлі і не растуць валасы. Дзед Талаш расчуліўся. Зняў шапку. Жаўтавата-белая лысіна яго бліснула, як сонца. Колас.
2. Белая пляма на лбе некаторых жывёл. Едзе павольна адна фурманка. Здалёку відаць белая лысіна каня. Бядуля.
3. перан. Разм. Пра ўчастак чаго‑н., пазбаўлены расліннасці, покрыва. Узгоркі бялелі пясчанымі лысінамі. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лы́сіна ’месца на галаве, дзе вылезлі валасы’, ’белая пляма на лбе некаторых жывёл’, ’праталіна’, ’невялікая палянка сярод лесу’, ’пустыя мясціны на сенажаці’, ’голае месца сярод пасеваў, няўзыдзены пасеў’, ’месца, дзе качаўся конь’ (ТСБМ, Яруш., ТС, Бяльк., Выг., Янк. 3., Яшк., Сл. ПЗБ; міёр., Нар. словатв.; хоц., Шатал.). Укр. ли́сина, лисина́, рус. лы́сина, польск. łysina, каш. łësëna ’лысая гара’, чэш., славац. lysina, серб.-харв. лѝсина, балг. лисина́. Прасл. lysina, утвораная ад прыметніка lysъ > лы́сы (гл.) (Слаўскі, 5, 417–418). Аб суфіксе ‑ін‑а гл. Слаўскі (SP, 1, 120–123), Сцяцко (Афікс. наз., 107–108).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пляшы́на, -ы, мн. -ы, -шы́н, ж.
Тое, што і лысіна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лы́сінка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Памянш. да лысіна (у 1, 2 знач.); невялікая лысіна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запатне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Тое, што і запацець. А ў Баркоўскага .. запатнела лысіна і павыступалі чырвоныя плямы на шчоках. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жы́лле, ‑я, н., зб.
Разм. Жылы (гл. жыла ў 1, 2 знач.). Крывёю паліліся не толькі шчокі, а і вушы, лысіна, шыя, на якой зараз жа павыпіналася жыллё. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)