лы́жи мн. лы́жы, род. лыж, ед. лы́жа, -жы ж.;
◊
навостри́ть лы́жи навастры́ць лы́жы, даць (зада́ць) дзёру, даць (зада́ць) лататы́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лы́жы (ед. лы́жа ж.) лы́жи;
○ бегавы́я л. — беговы́е лы́жи;
◊ навастры́ць л. — навостри́ть лы́жи
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
навастры́ць сов. наточи́ть, отточи́ть, наостри́ть; (бритву — ещё) напра́вить;
◊ н. лы́жы — навостри́ть лы́жи
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бегавы́ в разн. знач. бегово́й;
~ва́я даро́жка — бегова́я доро́жка;
~вы́я лы́жы — беговы́е лы́жи;
~ва́я прагра́ма — бегова́я програ́мма
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лы́жы ’плоскія драўляныя палазы для перасоўвання па снезе, загнутыя спераду’ (ТСБМ, Маш., Бяльк.; зэльв., Сцяц. Словаўтв.; Сцяшк.), рус. лы́жи, ст.-рус. лыжи (XII ст.); параўн. бел. лы́жвы (гл.). Прасл. паўн. lyži, lyžьve ’прыстасаванне для хуткага перасоўвання па снезе або лёдзе’, ’палазы’, ’прадаўгаватыя прадметы: судна, баржа і інш.’ Паводле Фасмера (2, 540), звязана з рус. лызга́ть ’слізгаць па лёдзе’, лызну́ть, лызгону́ть ’вышмыгнуць’, балг. лъзгам се ’катаюся на каньках’, а Слаўскі (5, 448) дадае і каш. łužgi, łużgawki, для якіх першаснымі лічыць łyzga, łyzgawka або łuzga, łuzgawka. Звычайна да іх прыводзяць і.-е. адпаведнікі: лат. lužas, ludes, lug̓es̓ доўгія паляўнічыя лыжы’, літ. šliū̃žes ’палазы’, šliaũžti ’паўзці’, лат. šlūžât ’слізгаць’, гал. sluiken ’красціся’. Куркіна (Этимология–72, 72), прызнаючы роднасць лексемы lyži з lyzgati, выключае супастаўленне яе з балтыйскімі лексемамі. Гл. таксама ZfSl, 8, 877. Сюды ж лы́жнік, лы́жніца, лыжня́ (ТСБМ), якія з рус. мовы (хаця параўн. яшчэ ст.-рус. лыжникъ ’воін на лыжах’; лыжница, лыжня ’след ад палазоў, лыжня’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
навостри́ть сов., прост. навастры́ць;
навостри́ть ко́гти (зу́бы) на кого навастры́ць кіпцюры́ (зу́бы) на каго;
навостри́ть лы́жи навастры́ць лы́жы;
навостри́ть у́ши навастры́ць (натапы́рыць) ву́шы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разъе́хаться сов., в разн. знач. раз’е́хацца, мног. параз’язджа́цца;
го́сти разъе́хались го́сці раз’е́халіся (параз’язджа́ліся);
маши́нам тру́дно разъе́хаться на у́зкой доро́ге машы́нам ця́жка раз’е́хацца на ву́зкай даро́зе;
супру́ги разъе́хались муж і жо́нка раз’е́халіся;
лы́жи разъе́хались лы́жы раз’е́халіся;
руба́шка разъе́халась кашу́ля раз’е́халася.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
го́рны I в разн. знач. го́рный;
г. ланцу́г — го́рная цепь;
~ныя лугі́ — го́рные луга́;
~ная краі́на — го́рная страна́;
~ныя лы́жы — го́рные лы́жи;
~ная прамысло́васць — го́рная промы́шленность;
~ная паро́да — го́рная поро́да;
○ ~ная хваро́ба — го́рная боле́знь;
г. воск — го́рный воск;
г. лён — го́рный лён;
г. хруста́ль — го́рный хруста́ль
го́рны II го́рестный, печа́льный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раз’е́хацца сов.
1. (поехать в разные стороны) разъе́хаться;
праз два дні мы ~халіся — че́рез два дня мы разъе́хались;
2. (не встретиться) размину́ться, разъе́хаться;
хаце́лі сустрэ́цца, але́ ~халіся — хоте́ли встре́титься, но разъе́хались (размину́лись);
3. (не столкнувшись на встречном движении) разъехаться, разминуться;
4. (раздвинуться в разные стороны) разъе́хаться, разойти́сь;
лы́жы ~хапіся ў бакі́ — лы́жи разъе́хались в сто́роны;
5. (развалиться) разъе́хаться, расползти́сь;
крэ́сла ~халася — стул разъе́хался
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)