ла́дны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ла́дны |
ла́дная |
ла́днае |
ла́дныя |
| Р. |
ла́днага |
ла́днай
ла́днае |
ла́днага |
ла́дных |
| Д. |
ла́днаму |
ла́днай |
ла́днаму |
ла́дным |
| В. |
ла́дны (неадуш.)
ла́днага (адуш.) |
ла́дную |
ла́днае |
ла́дныя (неадуш.)
ла́дных (адуш.) |
| Т. |
ла́дным |
ла́днай
ла́днаю |
ла́дным |
ла́днымі |
| М. |
ла́дным |
ла́днай |
ла́дным |
ла́дных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ла́дны, -ая, -ае (разм.).
1. Досыць вялікі, значны, немалы.
Ладная скіба.
2. Зграбны, прыгожы, спраўны.
Л. хлопец.
3. Добры, зусім здавальняючы.
Ладная хата.
|| наз. ла́днасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ла́дны разг.
1. (большой по размеру, весу, количеству) прили́чный, изря́дный; поря́дочный;
л. кусо́к — прили́чный (изря́дный) кусо́к;
2. (о фигуре) стро́йный, ста́тный, хорошо́ сложённый; ла́дный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́дны, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Немалы, значны, досыць вялікі. Сімон завярнуў у завулак, зрабіўшы ладны крук. Самуйлёнак. [Гаспадыня] паставіла на стол ладны чыгунок гарачай бульбы і гліняную міску кіслага малака. Грахоўскі. // Вялікі па колькасці. За бацькавым сталом збіралася ладная сямейка, ажно адзінаццаць душ. С. Александровіч.
2. Зграбны, стройны, прыгожы. Шарсцяная армейская гімнасцёрка і брыджы .. добра аблягалі ладную постаць. Мележ. У пакой увайшоў старшыня сельсавета Іван Сямёнавіч Андруш, высокі, ладны мужчына з цёмнымі вачамі. В. Вольскі.
3. Зусім здавальняючы, добры; спраўны. Сапраўды, хата ладная, чыстая, прыбраная, усё вакол дагледжана. В. Вольскі. — Мы работы не баімся, абы харч ладны, — асцярожна ўставіў [слова] нізкарослы чарнявы лейтэнант Гусараў. Алешка. У войта і ў Вруя было па пары ладных валоў, адкормленых і з вялікімі рагамі. Колас.
4. Дружны, зладжаны. З барханаў Турксіба, З Каўказскіх вышынь, З палёў ільняной Беларусі Цякуць эшалоны сырцу і машын У цёплым і ладным хаўрусе. Лявонны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лэпскі ’лоўкі, моцны’ (Сцяшк.), ’харошы, пахвальны’ (Нас.), ’ладны’ (карэліц., З нар. сл.; стаўб., Жыв. сл.), ’ніштаваты’ (карэліц., Нар. словатв.), лэпска ’добра’ (Нас. Сб.). Запазычана з польск. łebski і łepski ’разумны, спрытны’, ’ладны, велікаваты’, ’прыгожы’, ’недарагі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грува́сткі, ‑ая, ‑ае.
Вельмі вялікі, грузны, масіўны. Першыя радыёпрыёмнікі былі з ладны чамадан, вялікія і грувасткія. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыбатава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Трохі цыбаты. Ён, Станіслаў, цыбатаваты, ужо ладны падлетак, бяжыць па .. соль у .. краму. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звя́зак, ‑зка, м.
Некалькі аднародных прадметаў, звязаных разам. Звязак ключоў. Звязак кніг. □ [Маці] несла ў руках ладны звязак розных рэчаў. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абша́рнік, ‑а, м.
Уладальнік вялікіх абшараў зямлі; памешчык. [Юліян Козіч] пачаў расказваць, які ладны кавалак зямлі адрэзалі яму ад масіваў былога абшарніка Едкі. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скла́дзісты, ‑ая, ‑ае.
Абл. Добра складзены, дужы, ладны. У дзвярах карчомнай стадолы з’явіўся складзісты чалавек, у юхтовых ботах, у суконнай свіце да пят. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)