кірава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; незак.
1. чым. Накіроўваць сваю дзейнасць, працаваць у адпаведнасці з чым-н., у залежнасці ад чаго-н.
К. правілам.
К. перадавымі ідэямі.
2. Браць, трымаць кірунак, рухацца куды-н.
К. на Мінск.
К. на бліжэйшую вёску.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кірава́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
кіру́юся |
кіру́емся |
| 2-я ас. |
кіру́ешся |
кіру́ецеся |
| 3-я ас. |
кіру́ецца |
кіру́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
кірава́ўся |
кірава́ліся |
| ж. |
кірава́лася |
| н. |
кірава́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
кіру́йся |
кіру́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
кіру́ючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
кірава́цца несов.
1. (чым) руково́дствоваться, руководи́ться; сле́довать (чему);
к. пра́вілам — руково́дствоваться пра́вилом, сле́довать пра́вилу;
2. (на што, да чаго, куды) прям., перен. направля́ться, брать (держа́ть) направле́ние (на что, к чему, куда);
к. на ту́ю вёску — брать (держа́ть) направле́ние на ту дере́вню;
3. страд. управля́ться; руководи́ться; направля́ться; см. кірава́ць 1, 3, 4
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кірава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; незак.
1. чым. Накіроўваць сваю дзейнасць, дзейнічаць адпаведна чаму‑н., у залежнасці ад чаго‑н. Кіравацца вучэннем марксізма-ленінізма. □ У краіне, якая кіруецца перадавымі ідэямі, літаратура павінна быць лепшай літаратурай у свеце. Купала.
2. Разм. Трымаць кірунак, рухацца куды‑н. — А вы кіруйцеся на Петрыкаў, і так во лясамі, — сказаў гаспадар. Лупсякоў. Кірмаш, куды кіраваўся Сцёпка, знаходзіўся на плошчы. Хомчанка.
3. Зал. да кіраваць (у 1, 2, 4 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кірава́цца ’паступаць’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг., Нас., Гарэц.). Гл. кіраваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
руководи́ться кірава́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
руково́дствоваться несов. кірава́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кіру́ючы, -ая, -ае.
1. Такі, якому належыць кіраўніцтва (у 1 знач.), які кіруе, дае прынцыповыя ўказанні.
К. цэнтр.
2. Такі, якім трэба кіравацца.
Кіруючыя ўказанні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пахва́льна,
1. Прысл. да пахвальны.
2. безас. у знач. вык. Добра. [Асокін:] — Вельмі пахвальна, што ў вас жывуць такія высакародныя пачуцці, але імі аднымі кіравацца нельга. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кіраўні́цтва, ‑а, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. кіраваць (у 1, 2 знач.).
2. Тое, чым можна і патрэбна кіравацца. Марксізм — не догма, а кіраўніцтва да дзеяння.
3. зб. Кіраўнікі. Кіраўніцтва калгаса. Кіраўніцтва завода.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)