крыла́ты
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
крыла́ты |
крыла́тая |
крыла́тае |
крыла́тыя |
| Р. |
крыла́тага |
крыла́тай
крыла́тае |
крыла́тага |
крыла́тых |
| Д. |
крыла́таму |
крыла́тай |
крыла́таму |
крыла́тым |
| В. |
крыла́ты (неадуш.)
крыла́тага (адуш.) |
крыла́тую |
крыла́тае |
крыла́тыя (неадуш.)
крыла́тых (адуш.) |
| Т. |
крыла́тым |
крыла́тай
крыла́таю |
крыла́тым |
крыла́тымі |
| М. |
крыла́тым |
крыла́тай |
крыла́тым |
крыла́тых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
крыла́ты, -ая, -ае.
1. Які мае крылы (у 1—3 знач.).
К. птах.
Крылатая ракета.
2. перан. Акрылены, узнёслы.
Крылатая фантазія.
○
Крылатыя словы — трапныя, характэрныя словы, якія сталі хадавымі, шырокаўжывальнымі.
|| наз. крыла́тасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крыла́ты прям., перен. крыла́тый;
~тая пту́шка — крыла́тая пти́ца;
~тая ду́мка — крыла́тая мысль;
○ ~тыя сло́вы — крыла́тые слова́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
крыла́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае крылы; з крыламі (у 1, 2 і 3 знач.). Хлопчыкі трымалі ў руках па адной крылатай страказе, лоўка заціснутай у саломінкі. Кавалёў. Кладзе пад ногі Джэзказгана Крылаты птах рухавы цень. Звонак.
2. перан. Акрылены, узнёслы. Сінявокая мая Радзіма-маці Славаю крылатаю грыміць. Хведаровіч. Куды ні кідала малую Іру крылатая дзіцячая фантазія! «Полымя».
•••
Крылатыя словы гл. слова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыла́тый прям., перен. крыла́ты;
◊
крыла́тое сло́во крыла́тае сло́ва.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
звясту́н, звестуна, м.
Разм. Той, хто прыносіць якую‑н. звестку; вястун. Аджытай цемры звестуны — Такім няма, не будзе ходу. Колас. Увысь з галубятні ўзняўся Крылаты звястун-паштальён. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загу́ба, ‑ы, ж.
Разм. Гібель, смерць. А пад небам — рой крылаты — Самалётаў цэлы вырай. Як зірнеш, дык ажно люба, Галава аж ходам ходзіць! Во дзе ворагу загуба, Калі ўздумае нам шкодзіць! Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удалячы́нь, прысл.
Тое, што і удалечыню. Дзед, дайшоўшы да Чырвонай рэчкі, заўсёды здымае шапку і нейкі час стаіць у задуменні, пазіраючы кудысьці ўдалячынь. Шуцько. І вецер стэпавы, крылаты Нясе іх [дзяўчат] спевы ўдалячынь... Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
касаву́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што.
Разм. Глядзець коса, убок; касіць вочы. Льга было заўважыць, што Кірыла толькі што атрымаў «Залатую Зорку», бо ён сам яшчэ не звыкся з ёю і час ад часу касавурыў вочы на высокую ўзнагароду. Гурскі. Гэты дзядзька зрэдку касавурыў на яго сваё бяльмастае вока і чагосьці падміргваў цётцы. Лынькоў. Крылаты драпежнік паступова суцішыўся, толькі зрэдку касавурыў на хлопчыкаў пукатыя шкельцы вачэй. Беразняк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вядомы, знаёмы, знатны, знакаміты, слаўны, славуты, праслаўлены, вялікі, відны, папулярны; слынны (абл.); гучны, крылаты, легендарны (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)