Крукі́

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Крукі́
Р. Круко́ў
Д. Крука́м
В. Крукі́
Т. Крука́мі
М. Крука́х

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кру́к

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кру́к крукі́
Р. крука́ круко́ў
Д. круку́ крука́м
В. кру́к крукі́
Т. круко́м крука́мі
М. круку́ крука́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кру́к

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кру́к крукі́
Р. крука́ круко́ў
Д. круку́ крука́м
В. крука́ круко́ў
Т. круко́м крука́мі
М. круку́ крука́х

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

скабяны́, -а́я, -о́е.

Які мае адносіны да вырабаў з жалеза; звязаны з вытворчасцю і гандлем лёгкімі жалезнымі вырабамі (скобы, крукі, засоўкі і пад.).

Скабяныя тавары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кру́чча, ‑а, н., зб.

Крукі. Абвісае кручча, якім сашчэплены паміж сабою вагоны. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паначэ́пліваць, -аю, -аеш, -ае; -аны і (разм.) паначапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак., што і чаго.

Начапіць на каго-, што-н. усё, многае або ў вялікай колькасці.

П. вёдры на крукі.

П. шаблі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паадгіна́цца, ‑аецца; зак.

Адагнуцца ў многіх месцах, кругом або ў вялікай колькасці. Паадгіналіся берагі бляхі. Паадгіналіся крукі на вешалцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кручке́ ’каромысел’ (Сцяшк.). Да крукі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паначэ́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.

Начапіць на каго‑, што‑н. усё, многае або ў вялікай колькасці. Паначэпліваць вёдры на крукі. Паначэпліваць на сябе зброі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пакле́ска ’палка для закручвання вяроўкі пры ўвязванні воза з дрывамі або бярвёнамі’ (Шат.), поклесо ’жэрдка, пры дапамозе якой змацоўваюцца гонкі ў плыце’ (ТС). Рус. смал. паклёскі ’крукі, дугі з бакоў саней’. Відаць, можна параўнаць са ст.-чэш. okleslek, дыял. oklešček ’кавалак дрэва, палка’, славен. pȏklest ’абчасаны бок паваленага дрэва’, чэш. prok- lesti ’прасячы дарогу’, klest, дыял. chlest ’хвораст, сучча’. Махэк (255) у якасці зыходнага дзеяслова ўзнаўляе klestati ’сячы’, роднаснага kresati (гл. крэсіва). У якасці паралелей ён прыводзіць літ. sklempiu, sklefhpti, sklembti ’тс’. Беларускія словы ўказваюць на *клесаць ’рубіць, сячы’, магчыма, гукапераймальнага характару (параўн. клешчы).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)