ко́нны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ко́нны ко́нная ко́ннае ко́нныя
Р. ко́ннага ко́ннай
ко́ннае		 ко́ннага ко́нных
Д. ко́ннаму ко́ннай ко́ннаму ко́нным
В. ко́нны (неадуш.)
ко́ннага (адуш.)		 ко́нную ко́ннае ко́нныя (неадуш.)
ко́нных (адуш.)
Т. ко́нным ко́ннай
ко́ннаю		 ко́нным ко́ннымі
М. ко́нным ко́ннай ко́нным ко́нных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ко́нны, -ая, -ае.

1. гл. конь.

2. Які прыводзіцца ў рух коньмі.

Конная касілка.

3. Які мае адносіны да конніцы; кавалерыйскі.

К. ўзвод.

К. атрад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́нны

1. в разн. знач. ко́нный;

к. двор — ко́нный двор;

к. заво́д — ко́нный заво́д;

ко́нная се́ялка — ко́нная се́ялка;

к. а́трад — ко́нный отря́д;

ко́нная эстафе́та — ко́нная эстафе́та;

2. в знач. сущ. ко́нный;

◊ пе́шы ко́ннаму не тава́рыш — погов. пе́ший ко́нному не това́рищ

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ко́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да коней, прызначаны для іх. Конны двор. Конны кірмаш. // Звязаны з развядзеннем пародзістых коней. Конны завод.

2. Які прыводзіцца ў рух коньмі. Конны плуг. Конныя граблі.

3. Які мае адносіны да конніцы, складаецца з коннікаў. Конная армія. Конны ўзвод. Конны атрад.

4. Звязаны з яздой на конях. Конны спорт. Конная разведка. Конная эстафета. // Які едзе на кані. Як толькі людзі ступалі пад арку брамы, дык усе яны, і пешыя і конныя, нават важныя чыноўнікі і акалодачныя, знімалі шапкі і капелюшы. Колас.

5. у знач. наз. ко́нны, ‑ага, м. Коннік. Пешы коннаму не таварыш. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

конь, каня́, мн. ко́ні і (з ліч. 2, 3, 4) кані́, ко́ней, м.

1. Буйная свойская аднакапытная жывёліна, якая выкарыстоўваецца для перавозкі грузаў і людзей, а таксама для верхавой язды.

Купіць каня.

Навязаць каня.

Па конях! (кавалерыйская каманда для пасадкі на коней).

2. Шахматная фігура з галавой каня.

Хадзіць канём.

3. Абабіты скурай брус на чатырох ножках для гімнастычных практыкаванняў.

◊

На кані і пад канём — у самых разнастайных, прыемных і непрыемных сітуацыях (пабываць, быць).

Ні па кані, ні па аглоблях (разм.) — не так, як хацелася (зрабілася, атрымалася).

Ход канём — пра смелае, рашучае дзеянне.

|| памянш. ко́нік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).

|| прым. ко́нны, -ая, -ае (да 1 знач.) і ко́нскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

К. двор.

Конская грыва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́нный

1. прил. ко́нны;

ко́нный двор ко́нны двор;

ко́нная а́рмия ко́нная а́рмія;

ко́нная артилле́рия ко́нная артыле́рыя;

ко́нная тя́га ко́нная ця́га;

ко́нный приво́д ко́нны прыво́д (мане́ж);

ко́нный заво́д ко́нны заво́д;

ко́нный спорт ко́нны спорт;

2. сущ. ко́нны, -ннага м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прымча́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца; -чы́мся, -чыце́ся, -ча́цца; -чы́ся; зак.

Прыехаць, прыбегчы вельмі хутка.

Прымчаўся конны атрад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́ннік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Той, хто едзе на кані вярхом; верхавы.

2. Конны воін, кавалерыст.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

о́мнібус, -а, мн. -ы, -аў, м.

Даўнейшы шматмесны конны экіпаж на рысорах для перавозкі пасажыраў.

|| прым. о́мнібусны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каўбо́й, -я, мн. -і, -яў, м.

На паўночнаамерыканскім захадзе: конны пастух, які аб’язджае статкі вярхом.

|| прым. каўбо́йскі, -ая, -ае.

К. капялюш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)