ко́каць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ко́каю |
ко́каем |
| 2-я ас. |
ко́каеш |
ко́каеце |
| 3-я ас. |
ко́кае |
ко́каюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ко́каў |
ко́калі |
| ж. |
ко́кала |
| н. |
ко́кала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ко́кай |
ко́кайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
ко́каючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ко́каць несов., прост. ко́кать (к ко́кнуць)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ко́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да кокнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак. (разм.).
1. што. Стукнуўшы, разбіць.
К. вазу.
2. каго. Забіць, знішчыць.
К. вартавога.
|| незак. ко́каць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ко́каць ’кіпцюр, ногаць’ (Мат. Гом., Яруш.) «Сам з кокаць, а барада з локаць» (Нас., Мат. Маг.), ’сустаў пальца’ (Федар. рук.). Гл. кокат.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ко́кань ’ногаць’ (Мат. Гом.). Гл. кокаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ко́гці ’кіпцюры’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. кокаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыко́цаць ’забіць’ (віл., Сл. ПЗБ). Няясна. Фіксацыя слова дазваляе суаднесці з літ. kùcas ’дубіна, палена’. Не выключана і кантамінацыя з незафіксаваным гукапераймальным *ко́цаць < ко́каць/ко́кнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ко́кат ’тоўсты сук у вілаватым дрэве’ (Сл. паўн.-зах., Мат. Гом.), ’грэбень у пеўня’ (Мат. Гом.). Гл. кокаць. Відавочна, тут аб’ядналіся формы рознага паходжання. Кокат ’грэбень у пеўня’ да прасл. kokotъ ’певень’ (параўн. рус. кокот ’певень’ і серб.-харв. ко̏кот ’тс’). Кокат ’тоўсты сук у вілаватым дрэве’ да прасл. kogъtь (рус. кокот ’кіпцюр’, ’вілы’, ’разгалінаваны сук’) (параўн. Трубачоў, Эт. сл., 10, 117–118). Беларускі матэрыял прадстаўлены ў Парукаў, Бел. М, 6, 26.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)