кипе́ть несов., в разн. знач. кіпе́ць;

борщ кипи́т боршч кіпі́ць;

рабо́та кипи́т рабо́та кіпі́ць;

зло́ба кипи́т злосць кіпі́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кіпе́ць несов.

1. кипе́ть;

2. перен. кипе́ть, кипяти́ться;

◊ рабо́та кіпі́ць — рабо́та кипи́т;

кроў кіпі́ць — кровь кипи́т;

як у гаршку́ (катле́) к. — как в котле́ кипе́ть;

жыццё кіпі́ць — жизнь бьёт ключо́м;

к. ад зло́сці — кипе́ть от зло́бы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бурапе́ніць несов., поэт. (о жизни, деятельности) бурли́ть, кипе́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ускіпе́ць сов.

1. (начать кипеть) вскипе́ть, закипе́ть;

2. перен. вскипе́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ключ​III м. (источник, родник) крыні́ца, -цы ж.;

◊

бить ключо́м біць крыні́цай;

кипе́ть ключо́м кіпе́ць, вірава́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

клеката́ць несов., разг.

1. (о птицах) клекота́ть;

2. (шумно кипеть) клокота́ть;

3. перен. (о чувствах) клокота́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кацёл (род. катла́) м., в разн. знач. котёл;

кухо́нны к. — ку́хонный котёл;

паравы́ к. — парово́й котёл;

папа́сці ў к. — воен. попа́сть в котёл;

◊ як у катле́ кіпе́ць — (как) в котле́ кипе́ть;

пабра́таўся гаршчо́к з катло́м — посл. гусь свинье́ не това́рищ

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Кі́пець ’пазногаць, кіпцюр, ногаць’ (ТСБМ, Янк. 1, Мат. Гом., Некр., ТС, КЭС, лаг., Мал., Сл. паўн.-зах., Грыг., Мат. АС, Касп., Яруш.). Верагоднае запазычанне з балтыйскіх моў. Параўн. літ. kìbčius ’задзіра’, kė́pčiotis ’задзірацца’ (Сл. паўн.-зах., 463). Арашонкава і інш. (Весці АН БССР, 1971, 1, 93) сцвярджалі сувязь з літ. kìbti ’чапляцца’, kìbčius ’той, хто чапляецца’ без кваліфікацыі характару гэтай сувязі. Упершыню беларускія словы разглядаліся як запазычаныя з балтыйскіх моў у Лаўчутэ (Балтизмы, 114).

Кіпе́ць ’бурліць, клекатаць ад пары, якая ўтвараецца пры награванні вадкасці’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах.), ’варыцца’ (Сл. паўн.-зах.), ’гніць, псавацца’ (Янк.), кіпець на сэрцы ’моцна злавацца, крыўдзіцца, знешне не выказваючы пачуццяў’ (Юрч. Фраз. 2), укр. кипіти, рус. кипеть ’тс’, балг. кипя, макед. кипи, серб.-харв. ки́пети, славен. kipéti, польск. kipieć, чэш. kypěti, славац. kypieť, н.-луж. kipieś ’тс’, ст.-слав. кыпѣти і в.-луж. kipić маюць значэнне ’выцякаць’. Яшчэ балта-славянская інавацыя: параўн. літ. kūpė́ti ’кіпець’, ’выцякаць’. Іншыя балтыйскія паралелі маюць больш далёкую семантыку. Параўн. лат. kûpêt ’дыміцца’ і ст.-прус. kupsins ’імгла’ (Тапароў, K–L, 296–300). Астатнія індаеўрапейскія паралелі яшчэ больш далёкія па сваёй семантыцы: ст.-інд. kúpyati ’гневацца’, лац. cupio ’жадаю’ і інш. (Фрэнкель, 325). Як відаць з гэтага, балта-славянскія значэнні больш старажытныя. Далейшы семантычны аналіз вядзе да прасторавых паняццяў «выпукласці» і «ўвагнутасці», якія ляжаць у аснове кіпення. Параўн. ст.-іран. kaufа ’гара’ і ст.-інд. kū́pa ’яма’ (Тапароў, там жа, 298).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гаршчо́к (род. гаршка́) м. горшо́к;

◊ ад гаршка́ паўвяршка́ — от горшка́ два вершка́;

як у гаршку́ кіпе́ць — как в котле́ кипе́ть;

загляда́ць у чужы́ г. — загля́дывать в чужо́й горшо́к;

змяня́ць гаршкі́ на глі́ну — променя́ть куку́шку на я́стреба;

не святы́я гаршкі́ ле́пяць — посл. не бо́ги горшки́ обжига́ют;

пабра́таўся г. з катло́м — посл. гусь свинье́ не това́рищ

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

злосць ж. злость; зло́ба; зло ср.; озлобле́ние ср.;

ён усі́х пало́хаў сваёй ~сцю — он всех пуга́л свое́й зло́стью;

твар перакасі́ўся ад ~сці — лицо́ перекоси́лось от зло́сти (зло́бы);

◊ ды́хаць ~сцю — дыша́ть зло́бой;

з. бярэ́ — зло берёт;

ло́пнуць ад ~сці — ло́пнуть от зло́бы;

сагна́ць з. — сорва́ть зло;

на з. — (каму) на зло (кому);

па ~сці — по зло́бе;

папа́ўся пад з. — попа́лся под горя́чую ру́ку;

кіпе́ць ад ~сці — кипе́ть от зло́бы;

як на з. — как на зло;

уве́сці ў з. — разозли́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)