кесо́н

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кесо́н кесо́ны
Р. кесо́на кесо́наў
Д. кесо́ну кесо́нам
В. кесо́н кесо́ны
Т. кесо́нам кесо́намі
М. кесо́не кесо́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кесо́н, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Воданепранікальная камера, якую выкарыстоўваюць пры падводных будаўнічых работах.

|| прым. кесо́нны, -ая, -ае.

Кесонныя работы.

○

Кесонная хвароба — захворванне, якое ўзнікае пры хуткім выхадзе з асяроддзя з павышаным атмасферным ціскам у асяроддзе з больш нізкім ціскам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кесо́н м., спец. кессо́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кесо́н, ‑а, м.

1. Воданепранікальная камера, якую апускаюць на дно мора ці ракі пры падводных работах.

2. Стальная каробка ў металургічных печах, у якой цыркулюе вада для ахаладжэння.

3. Па-мастацку аформленае паглыбленне ў форме геаметрычнай фігуры на столі або на ўнутранай паверхні аркі.

[Фр. caisson.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кессо́н спец. кесо́н, -на м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

касе́та, ‑ы, ДМ ‑сеце, ж.

1. Святлонепранікальны футляр для прадухілення засвечвання святлоадчувальных матэрыялаў (плёнак, пласцінак і пад.) пры фота- і кіназдымках. // Плоская каробка, у якой размяшчаецца магнітная магнітафонная лента.

2. Прыстасаванне для скідання бомб.

3. Тое, што і кесон (у 3 знач.).

[Ад фр. cassette — скрынка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ґісо́ны ’цэментныя трубы для студні’ (Сл. паўн.-зах.). Запазычанне. Першакрыніцай з’яўляецца франц. caisson ’кесон’, якое трапіла ў гаворку праз рус. кессо́н, польск. keson. Форма ґісо́ны адлюстроўвае азванчэнне пачатковага к‑ > ґ‑, што нярэдка назіраецца ў запазычаных словах (пры наяўнасці ў слове аднаго з санантаў: ‑р‑, ‑л‑, ‑м‑ ці ‑н‑).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)