кві́нта

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. кві́нта кві́нты
Р. кві́нты кві́нт
квінтаў
Д. кві́нце кві́нтам
В. кві́нту кві́нты
Т. кві́нтай
кві́нтаю		 кві́нтамі
М. кві́нце кві́нтах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кві́нта, -ы, ДМ -нце, мн. -ы, -аў, ж.

1. Пятая ступень гамы, а таксама інтэрвал, які ахоплівае пяць ступеней.

2. Самая высокая па тоне струна некаторых струнных інструментаў.

◊

Павесіць нос на квінту (разм., жарт.) — зажурыцца, засумаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кві́нта ж., муз. кви́нта;

◊ паве́сіць нос на ~ту — пове́сить нос на кви́нту

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кві́нта, ‑ы, ДМ ‑нце, ж.

1. У музыцы — пятая ступень дыятанічнага гукарада. // Інтэрвал, які ахоплівае 5 ступеней.

2. Самая высокая па тону струна скрыпкі і некаторых іншых музычных інструментаў.

•••

Павесіць нос на квінту гл. павесіць.

[Ад лац. quinta — пятая.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кві́нта ў выразе павесіць нос на квінту (ТСБМ, Янк. БП). Зыходзячы з гісторыка-культурных меркаванняў, запазычанне з польск. kwinta (музычны тэрмін). Параўн. польск. spuścić nos na kwintę ў тым жа значэнні. Трэба адзначыць, што ў польскім выразе іншы дзеяслоў (спусціць), які звязвае метафарычнае значэнне з прамым, паколькі адно са значэнняў польск. kwinta ’найтанчэйшая струна ў скрыпцы’. Такім чынам, першаснае прамое значэнне ’спусціць струну’. Параўн. яшчэ spuścić kwintę z basu ’панізіць тон’ (Слаўскі, 3, 492).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кгві́нты ’губы’: «Кгвінты свае надуў», «Спусціў нос на кгвінты» (Нас.). Параўн. квінта (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кви́нта муз. кві́нта, -ты ж.;

◊

пове́сить нос на кви́нту паве́сіць нос на кві́нту.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

трыто́н ​1, ‑у, м.

У музыцы — інтэрвал, які мае аб’ём у тры тоны (павялічаная кварта або паменшаная квінта).

[Грэч. tritonon ад tri- — у складаных словах тры і tónos — тон.]

трыто́н ​2, ‑а, м.

1. Хвастатае земнаводнае сямейства саламандраў, якое нагадвае яшчарку.

2. У старажытнагрэчаскай міфалогіі — сын бога мора Пасейдона з чалавечым целам і хвастом рыбы.

[Грэч. tritōn.]

трыто́н ​3, ‑а, м.

Ядро атама трытыю.

[Грэч. tritōn.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)