квялі́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. квялю́ кве́лім
2-я ас. кве́ліш кве́ліце
3-я ас. кве́ліць кве́ляць
Прошлы час
м. квялі́ў квялі́лі
ж. квялі́ла
н. квялі́ла
Загадны лад
2-я ас. квялі́ квялі́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час кве́лячы

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

квялі́ць несов., разг. огорча́ть, расстра́ивать до слёз;

к. дзіця́ — огорча́ть (расстра́ивать до слёз) ребёнка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Квяліць ’дражніць, крыўдзіць’ (Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг., Жыв. сл., З нар. сл., Сцяц., Мат. Гом., Грыг., Янк. БП). У апошняй крыніцы: «Маўчанка не квяліць, але славу вялічыць». Укр. квілити, рус. квелить ’тс’, балг. цвеля ’гнявіць’, серб.-харв. цве́лити ’засмучваць’, славен. cvéliti ’тс’, польск. kwielić ’плакаць’, ст.-чэш. kvieliti ’плакаць, мучыць’, в.-луж. cwělić ’мучыць’. Прасл. kvěliti — каўзатыў да kviliti. Першае мела значэнне ’вымушаць плакаць’, другое — ’плакаць’ (Слаўскі, 3, 488; ЕСУМ, 2, 418; Ваян, RÉS, 37, 156–157). Паралелі за межамі славянскіх моў адсутнічаюць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Квеліцца ’дражніцца’ (Сцяшк. Сл.). Гл. квяліць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сквіл ‘пранізлівы крык, лямант’ (Нас., Гарэц., Яруш., Байк. і Некр.), ‘віск’ (Юрч.), ‘жаласны піск, лямант’ (Др.-Падб.), скві́ла ‘спрэчка’ (Нас.), скві́ліць ‘пішчаць пранізліва і жаласна’ (Др.-Падб.). Гл. квяліць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Расквялі́ць, росквелі́ть ’раздражняць (рану)’, таксама з далейшым фанетычным развіццём кв‑цв‑: расцвялі́ць, расцве́ліць, расцвілі́ць, росцвілі́ць ’тс’ (мазыр., лельч., лях., петрык., валож., стол., ЛА, 3). Параўн. рус. расквели́ть — ’давесці дзіця да плачу’. Да квяліць, цвяліць (гл.), але прыведзеныя тут значэнні ’дражніць, крыўдзіць’ з’яўляюцца, як падаецца, другаснымі. Сюды ж раскве́ліць ’разжаліць’ (Сцяшк. Сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)