кашла́ціць, -ла́чу, -ла́ціш, -ла́ціць; -ла́чаны; незак., каго-што (разм.).
Касмаціць, кудлаціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кашла́ціць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
кашла́чу |
кашла́цім |
| 2-я ас. |
кашла́ціш |
кашла́ціце |
| 3-я ас. |
кашла́ціць |
кашла́цяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
кашла́ціў |
кашла́цілі |
| ж. |
кашла́ціла |
| н. |
кашла́ціла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
кашла́ць |
кашла́цьце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
кашла́цячы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
кашла́ціць несов., разг. мохна́тить; косма́тить, лохма́тить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кашла́ціць, ‑лачу, ‑лаціш, ‑лаціць; незак., каго-што.
Разм. Касмаціць, кудлаціць. Адам Лаўрэнавіч сядзіць, панурыўшыся, падпёршы рукой галаву, пальцы кашлацяць рэдкія валасы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пы́рыць (пыриць) ’распіраць, пучыць’ (Нас.), пырыцца ’налузацца, растапырваць пер’е; пышна апранацца’ (Нас.), пыріць ’турбаваць, не даваць спакою’ (Бяльк.), параўн. рус. пырить ’расстаўляць пер’е, тапырыцца’, чэш. pouriti ’надувацца’, серб.-харв. пирити ’дуць’. Праслав. *рупіі ’надувацца’, роднаснае літ. išpurti ’расстаўляць пер’е; надувацца, тапырыцца’, purinti ’скубаць (валасы, воўну)’, pyrtyti ’трасці’, лат. pūrt ’кашлаціць, рабіць нягладкім’, нарв. föyrast ’рабіцца пухкім, мяккім’, гл. Фасмер, 3, 420, з літ-рай. Цвяткоў (Запіскі, 2, 55) бачыць у пырыцца адлюстраванне польскай фанетыкі (“нахіленне”: ы на месцы е, параўн. perzyć się ’пушыцца, натапырвацца’), што зусім не абавязкова, параўн. ст.-польск. pyrzyć się ’натапырвацца, стырчаць (пра ўсходы, рунь)’, якое Банькоўскі (2, 533) выводзіць са ст.-польск. pyrz, сучаснае perz ’пырнік’, роднаснае рус. пырить перья, чэш. рупіі ’прарастаць’, што можа быць звязана з літ. purti ’на-тапырвацца’. Зусім верагоднае другаснае збліжэнне некалькіх этымалагічна адрозных асноў у сувязі з блізкасцю семантыкі, параўн. Белеціч, Зб. Івічу, 120.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)