касі́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Службовая асоба, якая распараджаецца касай, выдае і прымае грошы, каштоўныя паперы, прадае білеты; работнік ка́сы (у 1 і 3 знач.).

|| ж. касі́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (разм.).

|| прым. касі́рскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

касі́р

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. касі́р касі́ры
Р. касі́ра касі́раў
Д. касі́ру касі́рам
В. касі́ра касі́раў
Т. касі́рам касі́рамі
М. касі́ру касі́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

касі́р м. касси́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

касі́р, ‑а, м.

Службовая асоба, якая распараджаецца касай, прымае і выдае грошы, прадае білеты і пад. Касір выдаваў рабочым авансы і рыхтаваўся да разрахункаў у канцы месяца. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Касі́р ’касір’ (ТСБМ). Рус. касси́р, укр. каси́р. Бел. і ўкр. лексемы, здаецца, запазычаны з рус. мовы. У рус. мове гэта слова было запазычана з ням. у Пятроўскую эпоху. Гл. Фасмер, 2, 207; Шанскі, 2, К, 86. Зыходнай ням. формай было спачатку Kassierer, адкуль узята рус. касирер (у паперах Пятра I). Сучасная форма касси́р упершыню ў рус. мове фіксуецца ў Слоўніку Нордстэта 1780 г. (Шанскі, там жа). Усё ж такі не вельмі ясным, у высвятленні Шанскага, застаецца пытанне аб узаемадзеянні форм ням. і італ. паходжання. Паводле Шанскага атрымліваецца, што ням. Kassier (< італ. cassiere) не адлюстроўваецца ў старых рус. паперах.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

касір; казначэй, скарбнік (уст.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

касі́р-кантралё́р

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. касі́р-кантралё́р касі́ры-кантралё́ры
Р. касі́ра-кантралё́ра касі́раў-кантралё́раў
Д. касі́ру-кантралё́ру касі́рам-кантралё́рам
В. касі́ра-кантралё́ра касі́раў-кантралё́раў
Т. касі́рам-кантралё́рам касі́рамі-кантралё́рамі
М. касі́ру-кантралё́ру касі́рах-кантралё́рах

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

касі́р-кантралёр (род. касі́ра-кантралёра) м. касси́р-контролёр

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

касси́р касі́р, -ра м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

касі́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Разм. Жан. да касір.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)