касмы́ль
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
касмы́ль |
касмылі́ |
| Р. |
касмыля́ |
касмылёў |
| Д. |
касмылю́ |
касмыля́м |
| В. |
касмы́ль |
касмылі́ |
| Т. |
касмылём |
касмыля́мі |
| М. |
касмылі́ |
касмыля́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
касмы́ль, -я́, мн. -і, -ёў, м. (разм.).
Скудлачаная пасма валасоў, воўны і пад.
Касмылі валасоў.
К. кудзелі.
|| памянш. касмылёк, -лька́, мн. -лькі́, -лько́ў, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
касмы́ль, -ля́ м., разг. (шерсти и т.п.) клок
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
касмы́ль, ‑я, м.
Разм. Скудлачаная пасма валасоў. Міхась.. стаў поркацца каля хамута: выцягнуў з-пад яго касмыль грывы і роўна расчасаў пальцамі. Якімовіч. Мядзведзі цяпер выглядалі неяк сіратліва. Поўсць на іх звісала бруднымі касмылямі, бакі пазападалі. Даніленка. // Пук, шматок (сена, ваты і пад.). Карней Адамавіч на пальчыках падышоў да другой сцяны, выдраў з паза касмыль моху. Жычка. // перан. Клубок, шматок, абрывак (хмары, туману і пад.). [Туман] кудзеліўся яшчэ невялікімі касмылямі. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Касмы́ль ’пасма’ (Касп., БРС); ’касматы чалавек’ (Сл. паўн.-зах., 2). Параўн. рус. дыял. космы́ль ’доўгія раскудлачаныя валасы’, ’нячэсаная галава’. Вытворнае (суфіксам ‑ylь) ад прасл. *kosmъ, *kosma ’волас, валасы’, ’колер шэрсці жывёлы’, ’шэрсць’ і г. д. Здаецца, тып *kosmylъ з’яўляецца славянскім дыялектным утварэннем (бел.-рус. гаворкі) позняга часу (у Трубачова, Эт. сл., 11, 145–147, у іншых мовах не адзначаецца).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
касмы́ліна, -ы, мн. -ы, -лін, ж.
Пасма, касмыль (воўны, валасоў).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
касмы́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (разм.).
Тое, што і касмыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
касмы́к, -ка́ м., разг., см. касмы́ль
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хаўлу́к, ‑а, м.
Разм. Касмыль шэрсці, ваты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
касмы́ліна, ‑ы, ж.
Разм. Пасма, касмыль. Кроплі поту выступілі на пакатым ілбе з-пад чорнай касмыліны. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)