карзі́на

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. карзі́на карзі́ны
Р. карзі́ны карзі́н
Д. карзі́не карзі́нам
В. карзі́ну карзі́ны
Т. карзі́най
карзі́наю		 карзі́намі
М. карзі́не карзі́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

карзі́на, -ы, мн. -ы, -зі́н, ж.

1. Тое, што і кашолка.

2. Гандола аэрастата.

3. У баскетболе: сетка на абручы, у якую закідваюць мяч.

|| прым. карзі́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

карзі́на ж., в разн. знач. корзи́на

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

карзі́на, ‑ы, ж.

1. Тое, што і кашолка. З вышак дастала Міхля белую плеценую карзіну. Баранавых.

2. Гандола аэрастата.

3. У баскетболе — сетка на абручы, у якую закідваюць мяч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Карзі́на ’кашолка’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Яруш.), ’кош з лазы’ (Нар. сл., Яшк.), карзінка ’кош’ (Мат. Маг.). Зыходзячы з формы і значэння лексемы корзаць (гл.), карзіна вытворнае ад корзаць: бел. корзаць ’плесці’, укр. корзити ’плесці, моршчыцца’. Магчыма, сюды ж рус. корза ’старая (= маршчыністая)’. Параўн. лат. kur̄za ’маршчына’ (Фасмер, 2, 327). Праз значэнне ’плесці’ корзаць звязана з карзіна. Адносіны ўсходнеславянскіх і латышскіх паралелей няясныя.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гандо́ла, -ы, мн. -ы, -до́л, ж.

1. Венецыянская лодка з навесам або каютай для пасажыраў.

2. Карзіна для пасажыраў паветранага шара, а таксама памяшканне для людзей у аэрастаце або дырыжаблі.

3. Таварны вагон з люкамі ў падлозе для высыпання грузу.

|| прым. гандо́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ко́рхва ’кошык, карзіна’ (Мат. Маг.). Да корх (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ [Карзі́ншчыца] корзинщица ’пчала, якая збірае мёд’ (Лнох.). да карзіна (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ку́жань ’карзіна з бяросты’ (Шн.). Няясна. як звязана з кузаў 2 (гл.) у тым жа значэнні.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кані́стра ’плоскі бак з герметычнай накрыўкай для захоўвання вадкасцей’ (ТСБМ). З ням. Kanister < лац. canistrum ’плеценая з чароту карзіна’ < ст.-грэч. κάνιστρον ’тс’ < κάννα ’трыснёг’. Запазычанне з перыяду Вялікай Айчыннай вайны (Шанскі, 2 (К), 44).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)