каранёвы гл. корань.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каранё́вы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. каранё́вы каранё́вая каранё́вае каранё́выя
Р. каранё́вага каранё́вай
каранё́вае		 каранё́вага каранё́вых
Д. каранё́ваму каранё́вай каранё́ваму каранё́вым
В. каранё́вы (неадуш.)
каранё́вага (адуш.)		 каранё́вую каранё́вае каранё́выя (неадуш.)
каранё́вых (адуш.)
Т. каранё́вым каранё́вай
каранё́ваю		 каранё́вым каранё́вымі
М. каранё́вым каранё́вай каранё́вым каранё́вых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

каранёвы корнево́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

каранёвы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да кораня (у 1 знач.). Каранёвая сістэма раслін. Каранёвыя захворванні бульбы.

2. Які мае адносіны да кораня слова; карэнны. Каранёвая марфема. Каранёвая роднасць слоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́рань, -я, мн. карані́, каранёў, м.

1. Падземная частка расліны, пры дапамозе якой яна замацоўваецца ў зямлі і атрымлівае пажыўныя рэчывы.

Выкапаць куст з коранем.

2. Частка зуба, ногця, воласа і пад., якая знаходзіцца ў целе.

К. зуба.

3. перан. Пачатак, аснова чаго-н.

К. зла.

4. У граматыцы: асноўная частка слова без суфікса і прыстаўкі.

Правільна вызначыць к. слова.

5. У матэматыцы: лік, які пры ўзвядзенні ў пэўную ступень дае дадзены лік.

Квадратны к.

Здабыць к.

◊

Глядзець у корань (разм.) — унікаць у сутнасць якой-н. справы.

Вырваць з коранем — канчаткова пазбавіцца ад чаго-н.

На корані — пра расліны: не зжаты, не скошаны.

Пад корань —

1) ля самай асновы (ссякаць, зразаць што-н.).

Высякаць кусты пад корань;

2) канчаткова (разбураць, знішчаць).

Пусціць карані — трывала, надоўга абаснавацца дзе-н.

У корані —

1) зусім, абсалютна (не згаджацца з чым-н.);

2) у самай аснове, карэнным чынам (змяняць і пад.).

У корані змянілася жыццё.

|| памянш. карэ́ньчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. каранёвы, -ая, -ае (да 1, 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

корнево́й каранёвы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

валасні́к, -ка́ м., бот. мо́чка ж.;

каранёвы в. — корнева́я мо́чка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Рыба́ліць ’рыбачыць’ (Ян.; рэч., Нар. сл.). Ад рыба́лка (гл.), прычым л быў успрыняты як каранёвы зычны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Непахарэ́мны ’хваравіты і капрызны’ (Сл. ПЗБ). Няясна; каранёвы элемент нагадвае польск. chory ’хворы’, аднак словаўтваральная структура застаецца нявысветленай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

карэ́нны, -ая, -ае.

1. Спрадвечны, пастаянны (пра жыхароў пэўнай мясцовасці).

К. мінчанін.

2. Рашаючы, самы істотны, які датычыцца асноў чаго-н.

К. пералом у грамадскім жыцці.

Карэнныя змены.

3. Які мае адносіны да кораня слова; каранёвы.

Карэнная частка слова.

○

Карэнныя зубы — пяць задніх зубоў з кожнага боку верхняй і ніжняй сківіц.

◊

Карэнным чынам — поўнасцю, зусім.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)