каранда́ш, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Тое, што і аловак.

Каляровыя карандашы.

◊

Браць на карандаш — звяртаць на што-н. увагу, запісваць для памяці.

|| прым. каранда́шны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каранда́ш, -ша́ м. каранда́ш;

◊ браць на к. — брать на каранда́ш (на заме́тку)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

каранда́ш каранда́ш, -ша́ м., ало́вак, род. ало́ўка м.;

сде́лать в карандаше́ вы́канаць ало́ўкам (карандашо́м);

◊

брать (взять) на каранда́ш браць (узя́ць) на каранда́ш, занато́ўваць (занатава́ць);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

каранда́ш, ‑а, м.

Прылада для пісьма, чарчэння, малявання ў форме тонкай палачкі з графітавым або іншым сардэчнікам; аловак. Просты карандаш. Хімічны карандаш. Каляровыя карандашы. Маляваць карандашом.

•••

Браць (узяць) на карандаш гл. браць.

[Ад цюрк. кара — чорны і таш, даш — камень.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тушава́льны тушева́льный;

т. каранда́ш — тушева́льный каранда́ш

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хімі́чны хими́ческий;

○ х. каранда́ш — хими́ческий каранда́ш

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хімі́чны, -ая, -ае.

1. гл. хімія.

2. Які мае адносіны да з’яў, што вывучаюцца хіміяй.

Хімічная рэакцыя.

Хімічныя элементы.

3. Звязаны з прымяненнем метадаў хіміі ў вытворчасці, у розных галінах гаспадаркі.

Хімічная апрацоўка глебы.

Хімічныя ўгнаенні.

4. Звязаны з прымяненнем прадуктаў хіміі ў ваенных мэтах.

Хімічная зброя.

○

Хімічны карандаш — карандаш з асобым графітам, які пры змочванні піша як чарніла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Каранты́ш ’чалавек невысокага росту’ (Нас., Касп., КЭС, лаг.; ТСБМ), да каратыш (гл.) з экспрэсіўнай назалізацыяй. Магчыма, пад уплывам карандаш ’аловак’ (параўн. карандаш ’малое дзіця’ (Жд. 3).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ало́вак (род. ало́ўка) м. каранда́ш

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тупаканцо́вы, ‑ая, ‑ае.

З незавостраным, тупым канцом. Тупаканцовы карандаш.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)