каранда́ш, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Тое, што і аловак.

Каляровыя карандашы.

◊

Браць на карандаш — звяртаць на што-н. увагу, запісваць для памяці.

|| прым. каранда́шны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каранда́ш

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. каранда́ш карандашы́
Р. карандаша́ карандашо́ў
Д. карандашу́ карандаша́м
В. каранда́ш карандашы́
Т. карандашо́м карандаша́мі
М. карандашы́ карандаша́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

каранда́ш, -ша́ м. каранда́ш;

◊ браць на к. — брать на каранда́ш (на заме́тку)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

каранда́ш каранда́ш, -ша́ м., ало́вак, род. ало́ўка м.;

сде́лать в карандаше́ вы́канаць ало́ўкам (карандашо́м);

◊

брать (взять) на каранда́ш браць (узя́ць) на каранда́ш, занато́ўваць (занатава́ць);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

каранда́ш, ‑а, м.

Прылада для пісьма, чарчэння, малявання ў форме тонкай палачкі з графітавым або іншым сардэчнікам; аловак. Просты карандаш. Хімічны карандаш. Каляровыя карандашы. Маляваць карандашом.

•••

Браць (узяць) на карандаш гл. браць.

[Ад цюрк. кара — чорны і таш, даш — камень.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Каранда́ш

т. 8, с. 54

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Карандаш (Румянцаў М.) 6/15; 8/84; 11/132, 133

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

каранда́ш м. гл. разм. аловак

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

каранда́ш

(рус. карандаш, ад цюрк. kara = чорны + tas = камень)

прылада для пісьма, чарчэння, малявання ў выглядзе тонкай палачкі з графітавым або іншым сардэчнікам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тушава́льны тушева́льный;

т. каранда́ш — тушева́льный каранда́ш

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)