карана́сты, -ая, -ае.

1. Які мае тоўстыя, моцныя карані.

К. дуб.

2. Невысокі, моцнага целаскладу, шыракаплечы; каржакаваты.

Каранастая фігура.

|| наз. карана́стасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

карана́сты

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. карана́сты карана́стая карана́стае карана́стыя
Р. карана́стага карана́стай
карана́стае		 карана́стага карана́стых
Д. карана́стаму карана́стай карана́стаму карана́стым
В. карана́сты (неадуш.)
карана́стага (адуш.)		 карана́стую карана́стае карана́стыя (неадуш.)
карана́стых (адуш.)
Т. карана́стым карана́стай
карана́стаю		 карана́стым карана́стымі
М. карана́стым карана́стай карана́стым карана́стых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

карана́сты

1. (о дереве) корена́стый;

2. см. каржакава́ты

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

карана́сты, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае тоўстыя, моцныя карані. [Петрык] недалёка перад сабой убачыў самы сапраўдны дуб — каранасты, разгалісты, з рэдкім пажоўклым лісцем на магутнай кране... Якімовіч.

2. Невысокі, шыракаплечы, моцнага целаскладу; каржакаваты. Віка падумала, што ён прыгожы, іх бацька: сярэдняга росту, каранасты, у генеральскім мундзіры, які вельмі яму да твару. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Карана́сты ’невысокае шырокае дрэва з моцным карэннем; плячысты чалавек’, укр. коренастий ’тс’, рус. коренастый ’тс’, чэш. kořenatý ’з моцным карэннем’, славац. korenastý, польск. korzeniasly, серб.-харв. ко̏ренаст, славен. korȇnast ’тс’ (гл. корань). Суфікс ‑astь (Трубачоў, Эт. сл., 2, 60).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

корена́стый

1. (о дереве) карана́сты;

2. (крепкого телосложения) каржакава́ты; (приземистый) прыса́дзісты.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Пракаро́нкаваты ’каржакаваты’ (Мат. Гом.). Да корань, каранасты (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Карка́жа «малы некі хлопец расце, каркажа» (Сл. бел. нар. фраз.). Да каржак (гл.), каржакаваты (гл.) ’невысокі, каранасты’. Гл. таксама каркажаваты.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Прыкарэ́нкаваты (прыкорэ́нковатый) ’нізкі, каранасты’ (стол., Нар. лекс.). Утварэнне ад ко́рань (гл.) з развіццём семантыкі. Параўн. рус. дыял. прикорёнок ’тоўсты і маларослы чалавек’, укр. при́корень ’частка ствала каля кораня, пень; невялікі калок, убіты ў зямлю’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

цыга́нскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да цыганоў, які належыць ім. Цыганская мова. □ Збоку ўсё было падобна на вялікі цыганскі табар. Лынькоў.

2. Такі, як у цыганоў. Цыганская натура. Цыганскае жыццё. □ Каранасты, з густой цыганскай чупрынай, Алёша меў падабенства да бацькі. Дуброўскі.

•••

Цыганскі дождж гл. дождж.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)