калыхну́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. калыхну́ калыхнё́м
2-я ас. калыхне́ш калыхняце́
3-я ас. калыхне́ калыхну́ць
Прошлы час
м. калыхну́ў калыхну́лі
ж. калыхну́ла
н. калыхну́ла
Загадны лад
2-я ас. калыхні́ калыхні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час калыхну́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

калыхну́ць сов., однокр. качну́ть, колыхну́ть; колебну́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

калыхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Аднакр. да калыхаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калыха́ць, -лышу́, -лы́шаш, -лы́ша; -лышы́; незак.

1. каго-што. Злёгку мерна рухаць зверху ўніз ці з боку ў бок; гайдаць, хістаць.

Вецер калыхаў галінку.

Вагон калыхала (безас.) на паваротах.

2. каго (што). Гайдаючы калыску, спяваючы калыханку, усыпляць (дзіця).

К. дзіця.

3. чым. Рабіць чым-н. павольныя, мерныя рухі.

К. нагой.

|| аднакр. калыхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. калыха́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

колыхну́ть сов., однокр. калыхну́ць, скалыхну́ць, гайдану́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

покачну́ть сов.

1. калыхну́ць, скалыхну́ць, гайдану́ць; гушкану́ць;

2. хістану́ць, хісну́ць, калыхну́ць, калыўну́ць;

3. вагану́ць, зыбану́ць, зыбну́ць;

4. кіўну́ць; крутну́ць;

5. калыхну́ць, махну́ць; см. покача́ть​I 1—5;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

качну́ть сов., однокр.

1. калыхну́ць, скалыхну́ць, гайдану́ць; гушкану́ць;

2. хістану́ць, хісну́ць, калыхну́ць, калыўну́ць;

3. вагану́ць, зыбану́ць, зы́бнуць;

4. кіўну́ць; крутну́ць;

5. калыхну́ць, махну́ць;

6. падкі́нуць, гушкану́ць, качну́ць; см. кача́ть​I;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

колебну́ть сов. и однокр.

1. калыхну́ць, скалыхну́ць, гайдану́ць, варухну́ць, зварухну́ць;

2. хісну́ць, хістану́ць, калыўну́ць, скалыўну́ць, кіўну́ць, крану́ць, варухну́ць, зварухну́ць;

3. вагану́ць, зыбану́ць, зыбну́ць; см. колеба́ть​ 1—3;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

скалыхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.

1. Зварухнуць, зрушыць, загайдаць, захістаць. Лёгкі ветрык павеяў з поўдня, скалыхнуў трапяткое лісцё, і зашумела яно ціхімі галасамі, зліваючыся са звонам хвалі... Шахавец. Гром пракаціўся яшчэ раз і ціха скалыхнуў паветра. Колас. І хваля катэр скалыхне, Ачнецца ён — і ўдаль, як чайка, кінецца. Лось. // Гайдануць з боку ў бок або зверху ўніз; злёгку калыхнуць. Скалыхнуць калыску.

2. перан. Усхваляваць, узрушыць; парушыць спакой, цішыню. Бо, як песню заспяваю, Жаль вам душу скалыхне. Колас. Ёсць слава ў яго [хлопца], аж да Брэста Яна скалыхнула ўвесь край. Калачынскі. Вераснёвы вецер песціцца, скалыхнуў начную ціш. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)