калыха́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Песня, якую спяваюць, калышучы дзіця.
Матуліна к.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
калыха́нка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
калыха́нка |
калыха́нкі |
| Р. |
калыха́нкі |
калыха́нак |
| Д. |
калыха́нцы |
калыха́нкам |
| В. |
калыха́нку |
калыха́нкі |
| Т. |
калыха́нкай
калыха́нкаю |
калыха́нкамі |
| М. |
калыха́нцы |
калыха́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
калыха́нка I ж. колыбе́льная (песня)
калыха́нка II ж., разг. каче́ли ед. нет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
калыха́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Песня, якую спяваюць, калышучы дзіця. Глухаватым, асіплым голасам ён запеў калыханку: — Люлі-люлі, люлі-люлі... Усе курачкі паснулі. Лынькоў. І маці так, застаўшыся з сынком, пакорміць і спявае калыханку. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
колыбе́льный калы́скавы;
колыбе́льная пе́сня калыха́нка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
колыбе́льная сущ., муз. калыха́нка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каче́ли ед. нет арэ́лі, -ляў, калыха́нка, -кі ж.; гу́шкалка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
песня / урачыстая: гімн / абрадная веснавая: вяснянка / спяваюць, калышучы дзіця: калыханка
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
спява́цца, ‑аецца; незак.
1. Незак. да спецца.
2. Выконвацца, узнаўляцца голасам. [Ладымер:] — Вы [маладое пакаленне], думаеце, на тое гэта калыханка спявалася, каб дзіця заснула? Чорны. // Гучаць. У галаве песня спяваецца, а на язык не ідзе. Якімовіч. // Быць зместам песні, песень. Аленка ведала, што часамі хлопцы і дзяўчаты любяцца, што ёсць на свеце каханне, нават і ў песнях аб ім спяваецца. Колас.
3. безас. Пра наяўнасць жадання, настрою пець. Ды і наогул на дзяўчат нібы які мор пайшоў: ім не спявалася, не гулялася. Паўлаў.
4. Зал. да спяваць (у 1, 2 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уме́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Той, хто валодае ўменнем, вопытам у якой‑н. справе. Ніхто не нарадзіўся ўмелым, Ніхто не нарадзіўся мудрым, Ніхто не нарадзіўся смелым, Ніхто не нарадзіўся мужным — Усё прыходзіла з гадамі. Жычка. Сын палахлівага краўца становіцца ўмелым і вынаходлівым арганізатарам падпольнай работы ў мястэчку. Хромчанка. // Такі, у якім праяўляецца ўменне (звычайна пра рукі). Ты [майстар] меў не толькі пару ўмелых рук, Ты сціпласць меў яшчэ і светлы розум. Аўрамчык.
2. Які выконваецца, робіцца з уменнем, майстэрствам. Умелае кіраўніцтва. □ Яркім прыкладам умелага выкарыстання Багушэвічам рэфрэна можа быць верш «Калыханка». Ларчанка. Маленькі палетак моока даць большы ўраджай пры ўмелым доглядзе, чым вялікі без догляду. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)