ка́ла

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ка́ла ка́лы
Р. ка́лы ка́лаў
Д. ка́ле ка́лам
В. ка́лу ка́лы
Т. ка́лай
ка́лаю		 ка́ламі
М. ка́ле ка́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ка́ла ж., бот. ка́лла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Кала́ ’каля’ (Бяльк., Жд. 2; капыл., Жыв. сл., мсцісл., З нар. сл.; Сержп. Прымхі, Сцяц., Шат.). Рус. зах.-бран. кала, калуж. кала, кыла ’тс’, апошняе супадае з усх.-бел. формамі: кыла (Бяльк., З нар. сл.). СРНГ не фіксуе шэрагу адпаведнікаў да бел. лексемы, што дазваляе меркаваць аб магчымым беларускім паходжанні калуж. слова (вынік міграцыі насельніцтва). Сустракаецца ў гаворках акала ’каля’. Этымалагічна бел. кала — склонавая форма лексемы кола ’кола’, канцавое ‑а не вельмі яснае. Лексема фіксуецца ў ст.-бел. гаворках і гэта не выключае магчымага працэсу ўплыву на засведчанае ў шэрагу моў коло ’каля’ бел. прыназоўніка каля. Форма коло адзначаецца ў паўдн.-зах. гаворках, адносна каля гл. адпаведны артыкул. З літ. гл. Копечны, ESSJ, SG, I, А, 88. 89.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кала́-аза́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. кала́-аза́р
Р. кала́-аза́ру
Д. кала́-аза́ру
В. кала́-аза́р
Т. кала́-аза́рам
М. кала́-аза́ры

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сако́л, -кала́, мн. -калы́, -кало́ў, м. (разм.).

Тое, што і сокал.

◊

Гол як сакол — надта бедны, нічога не мае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́л

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ко́л калы́
Р. кала́ кало́ў
Д. калу́ кала́м
В. ко́л калы́
Т. кало́м кала́мі
М. кале́ кала́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

спле́скваць, -аю, -аеш, -ае; незак., што.

Тое, што і пляскаць.

|| зак. спляска́ць, спляшчу́, спле́шчаш, спле́шча; спле́шчам, спле́шчаце, спле́шчуць; спляска́ў, -ка́ла; спляшчы́; спляска́ны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сако́л, ‑кала, м.

Разм. Тое, што і сокал.

•••

Гол як сакол гл. голы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́лы, -лаў (ед. ка́ла ж.) бот. ка́ллы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стожа́р м., обл. жэ́рдка, -кі ж., кол, род. кала́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)