казя́ўка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
казя́ўка |
казя́ўкі |
| Р. |
казя́ўкі |
казя́вак |
| Д. |
казя́ўцы |
казя́ўкам |
| В. |
казя́ўку |
казя́вак |
| Т. |
казя́ўкай
казя́ўкаю |
казя́ўкамі |
| М. |
казя́ўцы |
казя́ўках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
казя́ўка, -і, ДМ -зя́ўцы, мн. -і, -зя́вак, ж.
1. Усякае маленькае насякомае; кузурка.
У святле фар мітусіліся казяўкі.
2. перан. Пра нікчэмнага чалавека.
Я не жадаю падпарадкоўвацца гэтай казяўцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
казя́ўка ж., прям., перен. козя́вка, бука́шка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
казя́ўка, ‑і, ДМ ‑зяўцы; Р мн. ‑зявак; ж.
Усякае маленькае насякомае; кузурка. Аб фару стукнулася нейкая казяўка велічынёй з жука і немаведама дзе дзелася. Ермаловіч. // перан. Пра нікчэмнага чалавека. — Класавая помста? — нашто помста? Гэта задужа вялікі гонар для такой казяўкі. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Казя́ўка ’ўсякае маленькае насякомае, кузурка’ (БРС, ТСБМ, Грыг., Касп., Сержп. Прымхі). Дакладны адпаведнік — у рус. козявка. Недастатковая інфармацыя як з бел., так і з рус. гаворак не дазваляе меркаваць з упэўненасцю аб статусе гэтага слова, магчыма, усх.-слав. утварэнне, а магчыма, рэгіянальнае бел.-рус. Утворана, відаць, ад казява ’маленькае насякомае, жук’, якое далей да коза (каза 1). Фармальная сувязь з назвай жывёлы відавочная, параўн. рус. пск., смал. козявка ’козлы для распілоўкі дроў’, цвяр. козява ’жук’ і інш. Назва магла быць утворана суфіксальным спосабам ад каза 1, а магла быць і пераносам ад казява ’каза’, апошняе менш верагодна, паколькі рэальна яно не засведчана ні ў рус., ні ў бел. гаворках. Матывацыя назвы: наяўнасць (мяркуемая) зааморфных адзнак у насякомага (магчыма, і канкрэтнага), паводле якой і ўтвараецца тэрмін.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кузу́рка ж., см. казя́ўка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кузу́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. Тое, што і казяўка.
|| памянш.-ласк. кузу́рачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
казю́рка ж., обл., см. казя́ўка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
казю́лька и казю́ля ж., обл., см. казя́ўка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)