зыхо́д

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. зыхо́д
Р. зыхо́ду
Д. зыхо́ду
В. зыхо́д
Т. зыхо́дам
М. зыхо́дзе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зыхо́д, -у, М -дзе, м.

Завяршэнне, канец; вынік чаго-н.

Ноч была на зыходзе.

На зыходзе жыцця.

З. спаборніцтва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зыхо́д, -ду м., в разн. знач. исхо́д;

з. паяды́нку — исхо́д поеди́нка;

ноч была́ на ~дзе — ночь была́ на исхо́де;

◊ на ~дзе жыцця́ — на зака́те дней; на скло́не лет

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зыхо́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Заканчэнне, завяршэнне, канец. Губернатар дазволіў затрымацца ў Адэсе да зыходу хваробы брата. Мехаў. // Вынік чаго‑н. Зыход спаборніцтваў. Зыход паядынку. □ [Алесь Гурло] не верыў у сілу сваёй хваробы і не прадчуваў трагічнага зыходу. Хведаровіч.

•••

На зыходзе — у канцы. Ноч была на зыходзе, з кожнай хвілінай святлеў усход. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

унічыю́, прысл.

Без выйгрышу і пройгрышу (пра зыход гульні або спаборніцтваў).

Шахматная партыя закончылася ў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эпікры́з, ‑у, м.

Спец. Заключэнне ўрача ў гісторыі хваробы, якое тлумачыць прычыны хваробы, яе праходжанне, лячэнне і зыход.

[Ад грэч. epi — пасля і krisis — рашэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уда́ча, -ы, мн. -ы, уда́ч, ж.

Поспех, патрэбны або жаданы зыход справы.

Нечаканая ў.

Пажадаць удачы.

Ну і ў.! (таксама перан.: такі ўжо ўрадзіўся, няўдаліца; разм., іран.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

про́йгрыш, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Няўдачны для каго-н. зыход гульні, спаборніцтва і пад.

Застацца ў пройгрышы.

2. Сума грошай, страчаная пры гульні.

Вялікі п.

|| прым. про́йгрышны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́рашыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.

1. з інф. або з дадан. Абдумаўшы, прыйсці да якога-н. вываду, заключэння.

Ён вырашыў застацца тут.

2. што. Рашыць, знайсці адказ на што-н.

В. пытанне, праблему.

3. што і з інф. Прыняць рашэнне.

Вырашылі стварыць камісію.

4. што. Рассудзіць.

В. спрэчку.

◊

Вырашыць чый-н. лёс — прадвызначыць чыю-н. будучыню, зыход чаго-н.

|| незак. выраша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. вырашэ́нне, -я, н. (да 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

исхо́д м.

1. (действие) уст. вы́хад, -ду м.;

2. (способ разрешить какое-л. затруднение) вы́йсце, -ця ср.; вы́хад, -ду м.;

дать (найти́) исхо́д (чему-л., для чего-л.) даць (знайсці́) вы́йсце (вы́хад) (чаму-небудзь, для чаго-небудзь);

найти́ исхо́д (в чём) знайсці́ вы́хад (вы́йсце) (у чым);

не́ было друго́го исхо́да как… не было́ і́ншага вы́йсця (вы́хаду) як…;

нет исхо́да из э́того положе́ния няма́ вы́хаду (вы́йсця) з гэ́тага стано́вішча;

3. (окончание, завершение) кане́ц, -нца́ м.; зыхо́д, -ду м.;

быть на исхо́де (кончаться) канча́цца, (о времени — ещё) міна́ць, (реже) быць на схі́ле;

исхо́д боле́зни кане́ц хваро́бы;

на исхо́де (зака́те) дней на схі́ле дзён;

4. (результат) вы́нік, -ку м.; зыхо́д, -ду м.;

исхо́д соревнова́ния вы́нік (зыхо́д) спабо́рніцтва;

исхо́д войны́ вы́нік (кане́ц) вайны́;

быть на исхо́де падыхо́дзіць к канцу́ (канча́цца), быць на зыхо́дзе;

ле́то на исхо́де ле́та канча́ецца (падыхо́дзіць к канцу́), ле́та на зыхо́дзе;

патро́ны на исхо́де патро́ны канча́юцца, патро́ны на зыхо́дзе;

в исхо́де книжн. пад кане́ц;

в исхо́де дня пад кане́ц дня.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)