зо́рны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
зо́рны |
зо́рная |
зо́рнае |
зо́рныя |
| Р. |
зо́рнага |
зо́рнай
зо́рнае |
зо́рнага |
зо́рных |
| Д. |
зо́рнаму |
зо́рнай |
зо́рнаму |
зо́рным |
| В. |
зо́рны (неадуш.)
зо́рнага (адуш.) |
зо́рную |
зо́рнае |
зо́рныя (неадуш.)
зо́рных (адуш.) |
| Т. |
зо́рным |
зо́рнай
зо́рнаю |
зо́рным |
зо́рнымі |
| М. |
зо́рным |
зо́рнай |
зо́рным |
зо́рных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зо́рны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
зо́рны |
зо́рная |
зо́рнае |
зо́рныя |
| Р. |
зо́рнага |
зо́рнай
зо́рнае |
зо́рнага |
зо́рных |
| Д. |
зо́рнаму |
зо́рнай |
зо́рнаму |
зо́рным |
| В. |
зо́рны (неадуш.)
зо́рнага (адуш.) |
зо́рную |
зо́рнае |
зо́рныя (неадуш.)
зо́рных (адуш.) |
| Т. |
зо́рным |
зо́рнай
зо́рнаю |
зо́рным |
зо́рнымі |
| М. |
зо́рным |
зо́рнай |
зо́рным |
зо́рных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
светлыня́, -і́, ж. (разм.).
Яркае асвятленне (звычайна месяцавае ці зорнае), пры якім усё добра відаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сузо́р’е, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Адзін з участкаў, на якія падзелена зорнае неба для зручнасці арыентацыі і абазначэння зорак; характэрныя фігуры, утвораныя яркімі зоркамі.
С.
Вялікай Мядзведзіцы.
2. перан. Група выдатных дзеячаў, пісьменнікаў і пад., якія працуюць у адну эпоху.
С. талентаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ве́тах, ‑а, м.
Месяц у апошняй квадры, на зыходзе. Ад маладзіка да ветаха. □ Неба было зорнае і чыстае, толькі ля ветаха самотна вісела хмурынка. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бая́н, ‑а. м.
1. Вялікі гармонік з складанай сістэмай ладоў. А тут невялічкі, хударлявы Валерый Фралоў, углядаючыся ў зорнае неба, перабірае лады на баяне і ціха спявае «Школьны вальс». Грахоўскі.
2. Гіст. Паэт, пясняр. Песні для народа Тварыў баян Купала. Аўрамчык. Для вечнасці, спетай баянам сурова, Жыве Руставелі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сілуэ́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сілуэта (у 1, 2 знач.); з’яўляецца сілуэтам. Сілуэтнае мастацтва. □ Яны стаялі побач перад апушчаным акном, глядзелі па зорнае неба, на сілуэтнае мільганне тэлеграфных слупоў і то маўчалі, то зноў гаварылі. Брыль.
2. У архітэктуры, скульптуры і пад. — контурны. Старажытныя храмы ў спалучэнні з маляўнічымі руінамі замка ствараюць своеасаблівую сілуэтную кампазіцыю Навагрудка. «Помнікі».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кацяло́к, ‑лка, м.
1. Памянш. да кацёл; невялікі кацёл. Вечарамі загараліся вогнішчы, засынаючы іскрамі зорнае неба, у кацялках булькаў чай і ў змроку плыла то гарэзная, то ціхая і задуменная песня. Грахоўскі. // Невялікая металічная пасудзіна з дужкай і глыбокай накрыўкай, у якой вараць страву ў палявых умовах і з якой ядуць. Салдацкі кацялок.
2. Цвёрды мужчынскі капялюш з акруглым верхам і вузкімі палямі. Перад пачаткам канцэрта з’явіўся сівабароды чалавек у кацялку, чорным .. гарнітуры. Лужанін.
3. Разм. пагард. Галава. Кацялок варыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звёздный
1. (относящийся к звезде) зо́рачны, зо́ркавы;
звёздный дождь зо́ркавы до́ждж;
звёздное скопле́ние астр. зо́ркавае скапле́нне;
2. (усеянный звёздами) зо́рны;
звёздное не́бо зо́рнае не́ба;
звёздный год астр. зо́рны год;
3. / звёздный пробе́г спорт. зо́рны прабе́г.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
во́гнішча, ‑а, н.
1. Распаленая куча ламачча, дроў; агонь. Каля высокай меднастволай сасны палала вогнішча. Сіняўскі. З’явіліся першыя сем палатак на беразе Дзвіны, вечарамі загараліся вогнішчы, засынаючы іскрамі зорнае неба, у кацялках булькаў чай і ў змроку плыла.. песня. Грахоўскі.
2. Месца, дзе гарэў агонь. Патух агонь, пра яго ўсе забыліся, толькі белы попел ляжаў на вогнішчы. Чарнышэвіч. Збоку на вогнішчы ледзь-ледзь дымілася галавешка. Кулакоўскі. // Пажарышча. У рукі ўласныя свой лёс Узяў народ вольналюбівы, На вогнішчы палацы ўзнёс, Ператварыў балоты ў нівы. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)