змыць, змы́ю, змы́еш, змы́е; змы́ты; зак., што.
1. Мыццём ліквідаваць, зняць.
З. з сябе пот.
З. сваю віну (перан.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Знесці (вадой, цячэннем).
Вада змыла бярвенне.
|| незак. змыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. змыў, змы́ву, м. (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
змы́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
змы́ю |
змы́ем |
| 2-я ас. |
змы́еш |
змы́еце |
| 3-я ас. |
змы́е |
змы́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
змы́ў |
змы́лі |
| ж. |
змы́ла |
| н. |
змы́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
змы́й |
змы́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
змы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
змыць сов., в разн. знач. смыть; (удалить стиркой — ещё) состира́ть;
з. пля́мы з суке́нкі — смыть (состира́ть) пя́тна с пла́тья;
вада́ змы́ла бярве́нне — вода́ смы́ла брёвна;
◊ з. га́ньбу — смыть позо́р;
як вадо́й змы́ла — как водо́й смы́ло
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
змыць, змыю, змыеш, змые; зак., каго-што.
1. Мыццём ліквідаваць, зняць (звычайна пра тое, што забруджвае, робіць нячыстым). Змыць смалу з рук. □ Марыйка разарвала кашулю на параненым, змыла кроў, якая запяклася кругом раны. Гурскі. Пасля дзённых спраў, турбот Добра змыць на тварах пот! Дзеружынскі. // Мыццём ачысціць што‑н. Змыць лаўку. // перан. Пазбавіцца, ачысціцца (ад таго, што ганьбіць, няславіць). — Прашу я вас: на полі бою Сваю віну дазвольце змыць крывёю. Бачыла.
2. Знесці (вадой, цячэннем). Здаецца, .. усё мора, узнятае невядомай сілай да неба, абваліцца на зямлю .. і змые адным махам і гэтыя маленькія домікі, і сіратліва-ўбогія дрэўцы, і пачарнелыя ад дажджу слупы. Шамякін. Паміж голых яблынь яшчэ прыкметны грады — восеньскія дажджы не паспелі змыць, зраўняць межы. Чыгрынаў. / у безас. ужыв. Выцягнулі з вады лодку, убілі ў гліністы грунт калок, прывязалі яе, каб не змыла часам. Хадкевіч.
•••
Як вадой змыла — пра раптоўнае, бясследнае знікненне каго‑, чаго‑н. Жука і Барадатага як вадой змыла — уцяклі ў кусты ад пчол. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазмыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. што. Змыць, ліквідаваць мыццём усё, многае.
П. фарбу з рук.
2. каго-што. Змыць, знесці адкуль-н. усё, многае або ўсіх, многіх.
Вада пазмывала пасевы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
смы́ть сов. змыць, мног. пазмыва́ць;
◊
как водо́й смы́ло як вадо́й змы́ла;
смы́ть позо́р змыць га́ньбу;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спаласну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
Злёгку змыць з сябе пыл, пот.
С. ў рэчцы пасля малацьбы.
|| незак. спало́сквацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
змыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да змыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змы́ты, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад змыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)