змыка́цца гл. самкнуцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

змыка́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. змыка́юся змыка́емся
2-я ас. змыка́ешся змыка́ецеся
3-я ас. змыка́ецца змыка́юцца
Прошлы час
м. змыка́ўся змыка́ліся
ж. змыка́лася
н. змыка́лася
Загадны лад
2-я ас. змыка́йся змыка́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час змыка́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

змыка́цца несов., прям., перен. смыка́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

змыка́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да самкнуцца.

2. Зал. да змыкаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самкну́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не́цца; зак.

1. Злучыцца, стаць шчыльным.

Шарэнгі самкнуліся.

2. Пра вочы, губы і пад.: заплюшчыцца, стуліцца.

Вусны самкнуліся.

|| незак. змыка́цца, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

смыка́ться

1. змыка́цца;

2. сплю́шчвацца, заплю́шчвацца; сту́львацца; склада́цца; см. сомкну́ться;

3. страд. змыка́цца; см. смыка́ть​ 1.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

змыка́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. змыкаць — самкнуць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. змыкацца — самкнуцца. Змыканне радоў. Змыканне губ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стыкава́цца, ‑куецца; незак.

1. Злучацца ўпрытык; ажыццяўляць стыкоўку аднаго з другім. // перан. Цесна змыкацца, быць блізкімі. Іх погляды стыкуюцца.

2. Зал. да стыкаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змы́чка, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. змыкаць — самкнуць (у 1 знач.); дзеянне і стан паводле дзеясл. змыкацца — самкнуцца (у 1 знач.).

2. Месца, дзе што‑н. змыкаецца, самкнута. На змычцы скляпенняў.

3. перан. Сумеснасць чыіх‑н. дзеянняў, агульнасць інтарэсаў; кантакт, саюз. Змычка горада з вёскай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мжыць ’заплюшчыць вочы’, мжы́цца ’змыкацца, заплюшчвацца’, ’мроіцца, здавацца’ (Нас., Яруш.). Укр. мига́тися, мигну́тися ’мроіцца, здавацца’, ’здацца’, ’мільгаць’, польск. mżyć, mżeć ’міргаць (вачыма)’, ’драмаць’, ’склейвацца (пра вочы)’, ’глядзець, нібы праз туман’, mżonki ’паўсон’. Да прасл. migati > міга́ць (гл.) (Брукнер, 351) ’хутка рухацца туды-сюды’ > ’міргаць вачыма, калі надыходзіць сон’ (параўн. літ. miegóti ’спаць’) > ’бачыць праз сон нешта час-ад-часу’ > ’здавацца, мроіцца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)