Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
злупі́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
злуплю́ |
злу́пім |
| 2-я ас. |
злу́піш |
злу́піце |
| 3-я ас. |
злу́піць |
злу́пяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
злупі́ў |
злупі́лі |
| ж. |
злупі́ла |
| н. |
злупі́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
злупі́ |
злупі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
злупі́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
злупі́ць сов., разг.
1. в разн. знач. слупи́ть; содра́ть;
з. кару́ з дрэ́ва — слупи́ть (содра́ть) кору́ с де́рева;
до́рага з. — до́рого содра́ть (слупи́ть);
2. изби́ть (жесто́ко);
○ з. шку́ру — (з каго) содра́ть шку́ру (с кого)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
злупі́ць, злуплю, злупіш, злупіць; зак., што.
Разм.
1. Зняць, садраць верхні слой чаго‑н. Злупіць кару з дрэва. □ Цыганаваты Шот валачэ на сабе злубянелую шкуру, якую злупіў са здохлага каня. Шкраба.
2. Рэзкім рухам зняць што‑н. надзетае. Сцяпан злупіў боты і кінуўся ў стаў. Чарнышэвіч. Прыбраўся Кудлаты ў боты, у сярмягу; кашулю ўздзеў, што злупіў у Міколы. Танк.
3. перан. Узяць за што‑н. празмерна вялікую суму. Пан хваліць лес, хоча даражэй з купца злупіць, а купец усё падтаквае яму ды адводзіць далей. Якімовіч.
4. Жорстка, моцна набіць каго‑н. Старшына, замест нас бараніць, Выгадней знаходзіць — брата злупіць. «Полымя».
•••
Злупіць скуру (дзве, тры скуры) — жорстка пакараць за што‑н. Пабаяўся [Яська] ні з чым вяртацца ў двор: аканом скуру злупіць. С. Александровіч.
Злупіць шкуру, (дзве шкуры, сем шкур) — абабраць каго‑н., узяць лішняе пры разліку. [Максім:] Ды што вы, .. хочаце з мяне ўжо дзве [ш]куры злупіць: каб я і штраф заплаціў і яшчэ за штэмпель грошы аддаў. Козел.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лупі́ць¹, луплю́, лу́піш, лу́піць; лу́плены; незак., каго (што).
1. Знімаць, абдзіраць (скуру, кару і інш.) з чаго-н. або ачышчаць ад лупін; абіраць.
Л. кару з дрэва.
Л. бульбу.
2. Драць на часткі (разм.).
Нашто ты кнігу лупіш?
3. каго (што). Моцна біць, лупцаваць каго-н.
Л. каня пугай.
4. 3 сілай удараць у што-н., па чым-н.
Л. нагой у дзверы.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ужыв. замест некаторых дзеясловаў для абазначэння дзеяння, якое адбываецца з асаблівай сілай (разм.).
Лупіць дождж.
Л. у бубен.
◊
Лупіць скуру (разм.) —
1) браць празмерна вялікую плату;
2) моцна біць.
Лупіць як сідараву казу (разм.) — бязлітасна біць каго-н.
|| зак. аблупі́ць, -луплю́, -лу́піш, -лу́піць; -лу́плены (да 1 знач.), злупі́ць, злуплю́, злу́піш, злу́піць; злу́плены (да 1 і 3 знач.) і адлупі́ць, -луплю́, -лу́піш, -лу́піць; -лу́плены (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
злу́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да злупіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
злу́плены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад злупіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
назлу́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Разм. Здзіраючы, аддзіраючы, злупіць нейкую колькасць чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слупи́ть сов., разг. злупі́ць, мног. пазлу́пліваць, садра́ць, мног. паздзіра́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазлу́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Злупіць, садраць усё, многае.
2. Рэзкім рухам зняць усё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)