згу́ба
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
згу́ба |
| Р. |
згу́бы |
| Д. |
згу́бе |
| В. |
згу́бу |
| Т. |
згу́бай
згу́баю |
| М. |
згу́бе |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
згу́ба, -ы, мн. -ы, -аў, ж. (разм.).
1. Смерць, гібель, знішчэнне.
Берагчы лес ад згубы.
2. Тое, што з’яўляецца прычынай гібелі ці няшчасця для каго-, чаго-н.
Марозы — з. для кветак.
3. Тое, што згублена, страчана.
Знайсці сваю згубу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
згу́ба ж.
1. ги́бель, па́губа;
2. разоре́ние ср.;
3. утра́та, уте́ря, поте́ря;
4. (пропавший предмет) пропа́жа
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
згу́ба, ‑ы, ж.
Разм.
1. Смерць, гібель. Зберагчы ад згубы. □ Гамлет і Афелія кахаюць адзін другога і ў той жа час ускосна вядуць адзін аднаго да згубы. Лужанін. Малады вяпрук адстаў ад чарады, што бегла ад галоднай згубы. А. Вольскі. Не баяцца болей згубы Тут звяры. Пахавалі льва пад дубам Ля гары. Шушкевіч. // Знішчэнне. Жыць без лесу не магу на свеце — У вялікім перад ім даўгу. Лес хаваў не раз мяне ад смерці, Я яго ад згубы сцерагу. Непачаловіч. // Страта. — Няўдача, — адказаў дзядзька. — Косцік новую шапку пасеяў. .. Пачуўшы пра згубу, бацька сярдзіта паківаў пальцам, але надта не сварыўся. С. Александровіч.
2. Тое, што з’яўляецца прычынай гібелі або няшчасця для каго‑, чаго‑н. Марозы — згуба для кветак. □ — Карты — гэта згуба, бацюшка. Пальчэўскі.
3. Тое, што згублена, страчана. Дык прабач жа цяпер, мая згуба, Што з табой часта бачуся ў сне, Што халодныя рукі нялюбай Абдымаюць бясстрасна мяне. Смагаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́губа уст. згу́ба, -бы ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
стра́та, -ы, ДМ стра́це, мн. -ы, страт, ж.
1. Згуба чаго-н., знікненне каго-, чаго-н.
С. здароўя.
С. крыві.
Смерць народнага пісьменніка — вялікая с.
2. Тое, што страчана; прапажа.
Знайсці сваю страту.
3. звычайна мн. Безгаспадарчыя выдаткі.
Сабраць ураджай без страт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Нікбіць ’губіць, нішчыць; ужываць на зло’ (Нас.). Няясна; зыходным здаецца назоўнік ⁺нікба ’знішчэнне, згуба’ ад нікнуць ’знікаць, гінуць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раху́ба, ‑ы, ж.
Разм.
1. Падлікі, разлікі. Звесці рахубу. □ Рахуба не згуба. Прымаўка.
2. Карысць, выгада, сэнс. [Дзед:] — І от раскінуў я сваёй галавой ды прыкінуў, дык няма мне ніякай рахубы за таго божага памазанніка ваяваць. Сабаленка. Нікадзім Варакса .. [домік] нават не рамантаваў — не было рахубы. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стра́та ‘згуба; згублена’ (ТСБМ, Шымк. Собр., Касп., Нас., Байк., Некр., Сл. ПЗБ, ТС), ст.-бел. страта (XVI ст., гл. Карскі 2-3, 498). Аддзеяслоўны дэрыват ад страціць < траціць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)