згрэ́бці, зграбу́, зграбе́ш, зграбе́; зграбём, зграбяце́, зграбу́ць; згроб, згрэ́бла; зграбі́; згрэ́бены; зак.
1. што. Грабучы, сабраць у адно месца (што-н. сыпкае, рассыпістае).
З. сена.
З. вуголле ў кучу.
2. што. Грабучы, скінуць.
З. снег з даху.
3. каго-што. Хуткім махам, рухам узяць што-н. або з сілай схапіць, абхапіць каго-н. (разм.).
З. ў ахапак.
|| незак. зграба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
згрэ́бці
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зграбу́ |
зграбё́м |
| 2-я ас. |
зграбе́ш |
зграбяце́ |
| 3-я ас. |
зграбе́ |
зграбу́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
згро́б |
згрэ́блі |
| ж. |
згрэ́бла |
| н. |
згрэ́бла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
зграбі́ |
зграбі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
згро́бшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
згрэ́бці сов.
1. в разн. знач. сгрести́; (собрать в кучу — ещё) ску́чить;
з. се́на — сгрести́ (ску́чить) се́но;
з. снег з да́ху — сгрести́ снег с кры́ши;
2. разг. схвати́ть;
з. ў ру́кі што-не́будзь — схвати́ть в ру́ки что́-л.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
згрэ́бці і зграбці́, зграбу, зграбеш, зграбе; зграбём, зграбяце; пр. згроб, згрэбла і зграбла; згрэбла і зграбло; зак., каго-што.
1. Грабучы, сабраць у адно месца. Зграбці сена ў копы. Згрэбці вуголле ў кучу. // Грабучы, прыбраць адкуль‑н. Здавалася, што зусім нядаўна з гэтага шэрага току згрэблі салому, змялі збожжа і падрыхтавалі да новай малацьбы. Нядзведскі. Зваляць, бывала, луг у пракосы, сена зграбуць, а хмарка пакажацца — прыслухоўваюцца да далёкага грому людзі. Бялевіч.
2. Разм. Грабучы, скінуць адкуль‑н. Згрэбці снег са страхі. □ Я згроб камароў, што паналіпалі ў .. [каня] ля воч. Скрыган.
3. Хуткім махам, рухам узяць што‑н. у руку (у рукі); узяць сабе. [Ляснік] спыніўся, згроб шапку ў жменю і зрабіў нізкі, аж да самай зямлі, паклон. Лобан. Адам згроб гадзіннік, узняў яго над галавой і так бразнуў аб падлогу, што толькі розныя шасцяроначкі заскакалі па прахадной. Корбан. [Шандыбовіч] трапным рухам згроб пляшку і паклаў сабе ў кішэню. Кулакоўскі. // З сілаю схапіць, абхапіць каго‑н. З ціхім одумам прыпыніўся .. [Ладымер] пачакаць, пакуль унук падбяжыць да яго. А як падбег, ласкава згроб яго пад сваю лёгкую руку, і пайшлі яны гэтак абняўшыся. Чорны. // Арыштаваць, схапіць. Людвісю людаеды згрэблі, На смерць вядуць, яна ідзе Пад вербамі, па вузкай грэблі, Дзе азярцо, як майскі дзень. Пушча.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
назграба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., чаго.
Згрэбці вялікую колькасць чаго-н.
Н. некалькі коп сена.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сгрести́ сов.
1. (граблями) згрэ́бці, мног. пазграба́ць;
2. (собрать в место) згарну́ць, мног. пазго́ртваць;
3. (сбросить) згрэ́бці, мног. пазграба́ць, скі́даць, мног. паскіда́ць;
4. (неуклюже обхватить) прост. згрэ́бці;
сгрести́ в оха́пку згрэ́бці ў аха́пак; см. сгреба́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зграба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да згрэбці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зграба́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. зграбаць — згрэбці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)