Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зга́снуць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зга́сну |
зга́снем |
| 2-я ас. |
зга́снеш |
зга́снеце |
| 3-я ас. |
зга́сне |
зга́снуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
зга́с |
зга́слі |
| ж. |
зга́сла |
| н. |
зга́сла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
зга́сні |
зга́сніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
зга́сшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зга́снуць сов., прям., перен. уга́снуть, пога́снуть, поту́хнуть;
све́чка ~сла — све́чка пога́сла (поту́хла);
надзе́і ~слі — наде́жды уга́сли (пога́сли)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зга́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. згас, ‑ла; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перастаць гарэць, свяціць; патухнуць, загаснуць. Ракета прарэзала заслону дажджу, зашыпела ў вышыні і згасла. Шамякін. Пад вечар згаслі яркія кастры. Танк. / Пра канец дня і надыход ночы. Дзень згас.
2. перан. Знікнуць, кончыцца (пра пачуцці, надзеі і пад.). Не згасне той запал агністы, З якім пад шолах кумача Кляліся сэрцам урачыста Ва ўсім браць прыклад з Ільіча. Бялевіч. На задні план сышлі згрызоты, Агонь і жар у сэрцы згас. Колас. / Пра жыццё, сілы. Яшчэ ў грудзях не згаслі сілы, Яшчэ не слабнуць сэрца крылы, Не адцвіла ў душы вясна! Гілевіч. // Зачахнуць, памерці (пра чалавека). [Маці] хутка згасла на непасільнай працы, як свечка на ветры, у свае трыццаць дзевяць год. Клышка. Згас стары дзядок без болю, Раз ці два адно зяхнуў. Колас. // Страціць жывасць, выразнасць (пра вочы, позірк, усмешку). Вясёлая, але пустая гаманлівасць пакінула.. [Васіля], усмешка на чырванашчокім твары згасла. Мележ.
3. перан. Страціць значэнне, забыцца. Ніколі не згасне слава аб тых, хто аддаў сваё жыццё ў імя людскога шчасця. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́снуць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -не; незак.
1. Пераставаць гарэць, свяціць; тухнуць.
Свечка гасне.
2. перан. Слабець, чахнуць, знікаць.
Чалавек гасне ўвачавідкі.
Надзеі г.
|| зак. зага́снуць, -ну, -неш, -не; зага́с, -сла, -ні; пага́снуць, -ну, -неш, -не; пага́с, -сла; -ні і зга́снуць, -ну, -неш, -не; згас, -сла; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
згаса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да згаснуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́мерхаць
‘згаснуць, згубіць бляск, зжухнуць’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
вы́мерхае |
вы́мерхаюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
вы́мерхаў |
вы́мерхалі |
| ж. |
вы́мерхала |
| н. |
вы́мерхала |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
вы́мерхаўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́цьмець
‘згаснуць, выцвісці, выліняць, аблезці’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
вы́цьмее |
вы́цьмеюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
вы́цьмеў |
вы́цьмелі |
| ж. |
вы́цьмела |
| н. |
вы́цьмела |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
вы́цьмеўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
уга́снуть сов.
1. пату́хнуць, пага́снуць, зга́снуць;
2. перен. пага́снуць, зга́снуць;
3. перен. (умереть) паме́рці, скана́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
згаса́нне, ‑я, н.
Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. згасаць — згаснуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)