збо́рная

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз. мн.
ж. -
Н. збо́рная збо́рныя
Р. збо́рнай збо́рных
Д. збо́рнай збо́рным
В. збо́рную збо́рныя
Т. збо́рнай
збо́рнаю		 збо́рнымі
М. збо́рнай збо́рных

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

збо́рная ж., сущ. (спортивная команда) сбо́рная

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

збо́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які з’яўляецца месцам збору, збірання каго‑н. Зборны пункт. □ У воласці, у зборным пакоі, калі зайшоў туды Тарэнта, каля стала цэлым натоўпам стаялі сяляне. Галавач. // у знач. наз. збо́рная, ‑ай, ж. У дарэвалюцыйнай вёсцы — памяшканне, плошча, дзе рабіліся сходы грамады. Настаўнікі пераступілі парог і апынуліся на зборнай. Зборная была прасторная, як абора. Колас.

2. Пабудаваны, сабраны з гатовых асобных частак, блокаў і пад. Зборныя канструкцыі. Зборны дом. // Які служыць для зборкі такіх збудаванняў, канструкцый. Зборныя дэталі. Зборны жалезабетон. // Заснаваны на прымяненні метаду зборкі асобных гатовых частак. Зборнае будаўніцтва.

3. Састаўлены з разнародных частак, прадметаў. Зборная мэбля. □ Вялікае селішча мела падабенства .. да зборных выселак. Чорны.

4. Які складаецца з асоб, сабраных з розных месц, арганізацыя. Зборная каманда. Зборны аркестр. □ Публіка была зборная і разнастайная, мяшчанская і абывацельская. Гартны. // у знач. наз. збо́рная, ‑ай, ж. Спартыўная каманда, якая складаецца з лепшых спартсменаў розных каманд. Зборная СССР. Зборная Мінска па валейболу.

5. Які абагульняе характэрныя прыметы шэрагу аднародных прадметаў, з’яў і пад. Зборны літаратурны вобраз.

6. У граматыцы — які абазначае сукупнасць, колькасць прадметаў або асоб, што ўспрымаюцца як адзінае цэлае. Зборныя назоўнікі. Зборныя лічэбнікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

збо́рны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. збо́рны збо́рная збо́рнае збо́рныя
Р. збо́рнага збо́рнай
збо́рнае		 збо́рнага збо́рных
Д. збо́рнаму збо́рнай збо́рнаму збо́рным
В. збо́рны (неадуш.)
збо́рнага (адуш.)		 збо́рную збо́рнае збо́рныя (неадуш.)
збо́рных (адуш.)
Т. збо́рным збо́рнай
збо́рнаю		 збо́рным збо́рнымі
М. збо́рным збо́рнай збо́рным збо́рных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сбо́рный в разн. знач. збо́рны;

сбо́рный пункт збо́рны пункт;

сбо́рное ме́сто збо́рнае ме́сца;

сбо́рный дом збо́рны дом;

сбо́рная моде́ль збо́рная мадэ́ль;

сбо́рная футбо́льная кома́нда збо́рная футбо́льная кама́нда;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Курашэ́сь ’курасадня’ (Касп.). Да кура (гл.) і шост (гл.). Ад апошняга, магчыма, зборная форма *шэсць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

разбо́рна-збо́рны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. разбо́рна-збо́рны разбо́рна-збо́рная разбо́рна-збо́рнае разбо́рна-збо́рныя
Р. разбо́рна-збо́рнага разбо́рна-збо́рнай
разбо́рна-збо́рнае		 разбо́рна-збо́рнага разбо́рна-збо́рных
Д. разбо́рна-збо́рнаму разбо́рна-збо́рнай разбо́рна-збо́рнаму разбо́рна-збо́рным
В. разбо́рна-збо́рны (неадуш.)
разбо́рна-збо́рнага (адуш.)		 разбо́рна-збо́рную разбо́рна-збо́рнае разбо́рна-збо́рныя (неадуш.)
разбо́рна-збо́рных (адуш.)
Т. разбо́рна-збо́рным разбо́рна-збо́рнай
разбо́рна-збо́рнаю		 разбо́рна-збо́рным разбо́рна-збо́рнымі
М. разбо́рна-збо́рным разбо́рна-збо́рнай разбо́рна-збо́рным разбо́рна-збо́рных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Ажагі́ ’зборная, агульная назва ўсіх прылад, неабходных пры печы (вілкі, качарга, чапяла і інш.)’, ожаг (Бір. дыс.). Гл. вожаг.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

збо́рня, ‑і, ж.

Разм.

1. Сход, сходка; зборышча. Зборня ўнялася і перайшла да звычайных разважанняў, жартаў, смеху і піскаў. Гартны.

2. Уст. Памяшканне, дзе адбываліся сходы грамады; зборная. На ганку перад зборняю спаткаў Лабановіча валасны стораж дзед Піліп. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Псіўлю́й ’купкоўка зборная, Dactylis glomerata L.’ (гродз., маг., Кіс.). Рус. песья трава ’тс’. Пачатак слова, магчыма, да польск. psiwy ’сабачы’, psi ’тс’, якія, паводле Банькоўскага (2, 957), ужываюцца ў назвах “дрэнных” раслін.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)