заўзя́ты
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
заўзя́ты |
заўзя́тая |
заўзя́тае |
заўзя́тыя |
| Р. |
заўзя́тага |
заўзя́тай
заўзя́тае |
заўзя́тага |
заўзя́тых |
| Д. |
заўзя́таму |
заўзя́тай |
заўзя́таму |
заўзя́тым |
| В. |
заўзя́ты (неадуш.)
заўзя́тага (адуш.) |
заўзя́тую |
заўзя́тае |
заўзя́тыя (неадуш.)
заўзя́тых (адуш.) |
| Т. |
заўзя́тым |
заўзя́тай
заўзя́таю |
заўзя́тым |
заўзя́тымі |
| М. |
заўзя́тым |
заўзя́тай |
заўзя́тым |
заўзя́тых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
заўзя́ты, -ая, -ае.
1. Які з захапленнем займаецца чым-н., аддаецца чаму-н. або напорысты, упарты.
З. паляўнічы.
Ён быў чалавек з.: што ні задумае, даб’ецца.
2. Які выконваецца з запалам, напружаны.
Заўзятая праца.
Заўзятая бойка.
|| наз. заўзя́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заўзя́ты
1. (сильно и постоянно увлекающийся чем-л.) завзя́тый, рья́ный;
з. паляўні́чы — завзя́тый (рья́ный) охо́тник;
2. (действующий с рвением, усердием) рья́ный, рети́вый; усе́рдный; и́стый;
з. гаспада́р — рья́ный (рети́вый, усе́рдный, и́стый) хозя́ин;
~тая пра́ца — усе́рдная рабо́та
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заўзя́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Які пастаянна і з захапленнем займаецца чым‑н., аддаецца чаму‑н. Заўзяты паляўнічы. Заўзяты балельшчык. □ [Кузьма] быў такі заўзяты і ўдалы рыбак, што вопытныя старыя рыбаловы ахвотна раіліся з ім і бралі з сабой. Шамякін.
2. Напорысты, упарты. У сяле добра помнілі: быў у .. [Шкробатаў] некалі сын, Радзівон, упарты, заўзяты. Мележ.
3. Які выконваецца, вядзецца старанна, з захапленнем, з запалам; упарты, напружаны. Заўзятая праца. □ Саша вяла нейкую заўзятую гутарку з Жарнавіком і не пачула, што сказаў Малашкін. Пестрак. Мы выйшлі на двор і ўбачылі заўзятую бойку двух шпакоў у паветры. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Заўзяты ’ўпарты, напорысты, напружаны’. Рус. завзя́тый, укр. завзя́тий, польск. zawzięty ’тс’, славац. zavzalý ’тс’; параўн. славен. zavzę́ten ’дзіўны, цудоўны; цяжкі на пад’ём’. Паводле формы, дзеепрыметнік на ад *za + vъz‑ę‑ti (гл. узяць), утвораны хутчэй за ўсё па польск. глебе, дзе вядомае і цяпер zawziąć ’узяць’ у ст.-польск. мела шырокае ўжыванне з далейшым развіццём значэння ’узяты’ > ’захоплены’ (у прамым і пераносным сэнсе) > ’упарты’. З польск. у бел. укр. > рус., а таксама славац. Фасмер, 2, 72; Брукнер, 640. Славен. мае іншае значэнне і ўтварэнне і можа лічыцца асобным словам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заўзяты, зацяты, заядлы, фанатычны
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зая́длый разг. зая́длы, заўзя́ты.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
карцёжнік, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).
Заўзяты гулец у карты.
|| ж. карцёжніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
|| прым. карцёжніцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аза́ртны, -ая, -ае.
Які робіць што-н. з азартам, гарачы; заўзяты; поўны захаплення.
А. чалавек.
Азартная гульня.
|| наз. аза́ртнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)