зачыня́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. зачыня́юся зачыня́емся
2-я ас. зачыня́ешся зачыня́ецеся
3-я ас. зачыня́ецца зачыня́юцца
Прошлы час
м. зачыня́ўся зачыня́ліся
ж. зачыня́лася
н. зачыня́лася
Загадны лад
2-я ас. зачыня́йся зачыня́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час зачыня́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зачыня́цца несов.

1. (о двери, окне, шкатулке и т.п.) закрыва́ться, затворя́ться; захло́пываться;

2. страд. закрыва́ться, затворя́ться; запира́ться; захло́пываться; см. зачыня́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зачыня́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.

1. Незак. да зачыніцца.

2. Зал. да зачыняць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зачыні́ць, -ыню́, -ы́ніш, -ы́ніць; -ы́нены; зак.

1. што. Пакрыць векам.

З. скрыню.

2. што. Злучыць створкі для спынення доступу, пранікнення ў сярэдзіну каго-, чаго-н.

З. дзверы.

З. хату.

3. каго-што. Змясціўшы куды-н., заперці на замок.

З. дзяцей у хаце.

◊

Свет зачыніць каму (разм.) — перашкодзіць нармальнаму, спакойнаму жыццю.

Як зачыніць — поўна.

|| незак. зачыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| звар. зачыні́цца, -ыню́ся, -ы́нішся, -ы́ніцца (да 2 і 3 знач.); незак. зачыня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

захло́пываться

1. зачыня́цца, зачыня́цца з трэ́скам; см. захло́пнуться;

2. страд. зачыня́цца, зачыня́цца з трэ́скам; лаві́цца; см. захло́пывать.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

затворя́ться возвр., страд. зачыня́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

створя́ться

1. уст. зачыня́цца, счыня́цца;

2. спец. сумяшча́цца;

3. страд. зачыня́цца, счыня́цца; сумяшча́цца; см. створя́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зачыні́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. зачыню́ся зачы́німся
2-я ас. зачы́нішся зачы́ніцеся
3-я ас. зачы́ніцца зачы́няцца
Прошлы час
м. зачыні́ўся зачыні́ліся
ж. зачыні́лася
н. зачыні́лася
Загадны лад
2-я ас. зачыні́ся зачыні́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час зачыні́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

запира́ться

1. (на ключ) замыка́цца; (на крючок) зашчапля́цца, зашчэ́плівацца; (затворяться) зачыня́цца;

2. (отрицать провинность) упіра́цца, запіра́цца, не прызнава́цца;

3. страд. замыка́цца; зашчэ́плівацца; зачыня́цца; см. запира́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

запа́хиваться​II несов.

1. (в одежду) захіна́цца;

2. страд. захіна́цца; зачыня́цца; см. запа́хивать​II.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)