заці́шак, -шку, м.
1. Ціхае, затуленае ад ветру месца.
Схавацца ў з.
2. перан. Утульнае, адасобленае ад шуму месца.
Не мог сядзець у зацішку, калі таварышы ваююць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Заці́шак
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Заці́шак |
| Р. |
Заці́шка |
| Д. |
Заці́шку |
| В. |
Заці́шак |
| Т. |
Заці́шкам |
| М. |
Заці́шку |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
заці́шак
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
заці́шак |
| Р. |
заці́шку |
| Д. |
заці́шку |
| В. |
заці́шак |
| Т. |
заці́шкам |
| М. |
заці́шку |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
заці́шак, -шку м.
1. зати́шье ср., зати́шек прост.; подве́тренная сторона́; заве́трие ср., разг.;
2. перен. укро́мное ме́сто
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заці́шак, ‑шку, м.
1. Ціхае, затуленае ад ветру месца. Яблыні згіналі кучаравыя галіны пад платамі і стваралі заценены зацішак. Пестрак. Дзед з унукам стаіліся ў зацішку, каля прыбудоўкі. Даніленка. // перан. Ціхае, спакойнае, адасобленае месца. Са шпіталя [Аляксея] хацелі паслаць у тыл. — Каго, мяне? Як жа я буду сядзець недзе ў зацішку, калі мае таварышы ваююць? Мележ. Мы й самі жывём не ў зацішку — Вялікія змены і ў нас. Звонак.
2. Тое, што і зацішша (у 1 знач.). — Глядзі на мора. Шторм блізіцца. Такі зацішак звычайна перад штормам. Карамазаў. Перайшлі мы палі, Абышлі гарады, Разам зналі баі і хвіліны зацішку. Броўка. Звычайна ж зацішкі цягнуцца нядоўга, а тым болей зацішак у жывым людскім жыцці. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зати́шек обл. заці́шак, -шку м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заве́трие ср., разг. заці́шак, -шку м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ра́га, ‑і, ДМ разе, ж.
Струменьчык чаго‑н. вадкага на якой‑н. паверхні. Зацішак поля дыша варам. І гоніць з твару поту рагі, І сохнуць губы ад той смагі. Колас. Худы і высокі чалавек, ні аб чым не дагадваючыся, мыліў галаву, прыгнуўшыся к лаўцы. Мыльныя рагі цяклі ў яго з галавы па спіне. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зати́шье ср.
1. (отсутствие ветра) заці́шша, -шша ср., цішыня́, -ні ж.;
2. перен. заці́шша, -шша ср.;
3. (тихое, спокойное место) заці́шак, -шку м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
недалёка,
1. Прысл. да недалёкі (у 1, 2 знач.).
2. у знач. вык. Аб нязначнай адлегласці да каго‑, чаго‑н. Жаданы яр ужо недалёка. Колас. Ад вёскі да лясніцтва было недалёка. В. Вольскі.
3. у знач. вык. Аб хуткім надыходзе чаго‑н. Недалёка ўжо і вечар. А. Александровіч. Да вечара недалёка. Чорны. // безас. у знач. вык. Мала чаго не хапае да чаго‑н. Помнім толькі адно, што зацішак Перад громам бывае часцей. Што ў вятроў недалёка да здрады: Могуць з ростані рынуць і рваць. Хадыка.
•••
Недалёка адскочыць гл. адскочыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)