заці́хнуць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
заці́хну |
заці́хнем |
| 2-я ас. |
заці́хнеш |
заці́хнеце |
| 3-я ас. |
заці́хне |
заці́хнуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
заці́х |
заці́хлі |
| ж. |
заці́хла |
| н. |
заці́хла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
заці́хні |
заці́хніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
заці́хшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
заці́хнуць, -ну, -неш, -не; заці́х, -хла; -ні́; зак.
1. Перастаць утвараць якія-н. гукі; перастаць шумець.
Зала заціхла.
Дзеці заціхлі.
2. перан. Аслабіць або спыніць сваю дзейнасць.
Вецер заціх.
|| незак. заціха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заці́хнуць сов., в разн. знач. зати́хнуть, ути́хнуть; (перестать издавать звуки — ещё) замо́лкнуть, умо́лкнуть;
дзе́ці ~хлі — де́ти зати́хли (ути́хли, замо́лкли, умо́лкли);
ве́цер заці́х — ве́тер зати́х (ути́х)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заці́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. заціх, ‑ла; зак.
1. Перастаць ствараць якія‑н. гукі (гаварыць, смяяцца, крычаць і пад.); змоўкнуць. Марыля крычала хрыпла і дзіка, а потым заціхла. Брыль. Уздрыгнула і памалу пачала расхінацца заслона, са сцэны павеяла халадком, зала заціхла. Карпаў. // Перастаць чуцца, раздавацца. І змоўкла радыё, ні гуку, І голас дыктара заціх. Колас. Заціх апошні водгалас грымотнага раскату. Лынькоў.
2. перан. Аслабіць або спыніць сваю дзейнасць. Лёгкая плынь ветру зноў заціхне, і дзень зноў зіхаціць сонцам. Чорны. Вёска прытаілася, заціхла, як і ў першыя дні акупацыі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
подзати́хнуть сов., прост. прыці́хнуць; тро́хі заці́хнуць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заці́хлы зати́хший, ути́хший; замо́лкший, умо́лкший, умо́лкнувший; см. заці́хнуць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заціха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да заціхнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зати́хнуть сов. заці́хнуць, мног. пазаціха́ць, сці́хнуць, мног. пасціха́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
замо́ўкнуць, -ну, -неш, -не; замо́ўк, -кла; -ні; зак.
Перастаць гаварыць (або перапісвацца) з кім-н.; заціхнуць.
Гаварыў-гаварыў і раптам замоўк.
Кулямёт замоўк.
|| незак. замаўка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уці́хнуць, -ну, -неш, -не; уці́х, -хла; -ні́; зак.
Тое, што і заціхнуць.
Шум уціх.
Уціхла навальніца.
Боль уціх.
Дзіця плакала доўга, а потым змаглося і ўціхла.
|| незак. уціха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)