захо́д

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. захо́д захо́ды
Р. захо́ду захо́даў
Д. захо́ду захо́дам
В. захо́д захо́ды
Т. захо́дам захо́дамі
М. захо́дзе захо́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

захо́д, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. зайсці.

2. Прыём.

З другога заходу.

Перанесці цыбулю за тры заходы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

захо́д

1. (действие) захо́д, -ду м.;

захо́д в тыл врага́ захо́д у тыл во́рага;

без захо́да в порт без захо́ду ў порт;

одни́м захо́дом адны́м захо́дам;

2. (светила) за́хад, -ду м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

захо́д, -ду м.

1. в разн. знач. захо́д;

з. у тыл во́рага — захо́д в тыл врага́;

без ~хо́ду ў порт — без захо́да в порт;

2. приём;

перане́сці груз у два захо́ды — перенести́ груз в два приёма;

◊ адны́м ~дам — а) заодно́, попу́тно; б) в оди́н приём

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

захо́д, ‑у, М ‑дзе, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. заходзіць — зайсці (у 1, 4 знач.). // Асобнае дзеянне з тых, што паўтараюцца, могуць паўтарацца (ужываецца з прыметнікамі, парадкавымі лічэбнікамі). Самалёт рабіў другі заход над вузкім фіёрдам Альта. Шамякін. Амаль у кожны заход траплялася сякая-такая дробная рыбка. Колас.

2. Прыём (ужываецца з колькаснымі лічэбнікамі). Вінтоўкі — іх дваццаць штук — перанеслі ў два заходы. Навуменка.

•••

Адным заходам — заадно, за адным разам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зайсці́, зайду́, зо́йдзеш, зо́йдзе; зайшо́ў, -шла́, -ло́; зайдзі́; зак.

1. Ідучы, мімаходам пабыць дзе-н., наведаць каго-н., наогул прыйсці да каго-н.

З. ў кантору.

З. да сябра.

Зайдзіце да мяне вечарам.

2. па каго-што і з інф. Прыйсці куды-н. па каго-, што-н., з якой-н. мэтай.

З. ў яслі па дзіця.

3. Падысці не прама, а збоку, у абход.

З. ад лесу.

З. з правага боку.

4. Ідучы, трапіць куды-н. далёка, за якую-н. мяжу.

З. ў тыл.

З. па горла ў ваду.

Сонца зайшло за хмары або сонца зайшло (г. зн. схавалася за гарызонтам). Гутарка зайшла за поўнач (перан.). Справа зайшла надта далёка (перан.: перайшла дазволеныя межы).

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узнікнуць, пачацца (пра размову, гутарку).

Зайшла гаворка пра літаратуру.

6. Зрабіць ход, пайсці (пра гульні ў карты).

З. тузам (з туза).

7. у што. Заехаць, паглыбіцца.

Цвік зайшоў у сцяну па самую плешку.

|| незак. захо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць.

|| наз. захо́д, -у, М -дзе, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Захо́ды

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Захо́ды
Р. Захо́д
Захо́даў
Д. Захо́дам
В. Захо́ды
Т. Захо́дамі
М. Захо́дах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

залюбава́цца, -бу́юся, -бу́ешся, -бу́ецца; -бу́йся; зак., кім-чым.

Любуючыся, заглядзецца.

З. на заход сонца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

захожде́ние ср., см. захо́д.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

грабе́ж, ‑бяжу, м.

Заход чужой маёмасці, звычайна з прымяненнем сілы; аграбленне. Вораг здалёку мог выпусціць стрэлы, Выскачыць зблізку з мячом ці дубінай, — Гвалт і грабеж панавалі няспынна. Бітэль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)