заты́хацца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
заты́хаецца |
заты́хаюцца |
| Прошлы час |
| м. |
заты́хаўся |
заты́халіся |
| ж. |
заты́халася |
| н. |
заты́халася |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
заты́хаўшыся |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
затыха́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
затыха́юся |
затыха́емся |
| 2-я ас. |
затыха́ешся |
затыха́ецеся |
| 3-я ас. |
затыха́ецца |
затыха́юцца |
| Прошлы час |
| м. |
затыха́ўся |
затыха́ліся |
| ж. |
затыха́лася |
| н. |
затыха́лася |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
затыха́йся |
затыха́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
затыха́ючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
затыха́цца несов.
1. задыха́ться;
2. разг. (о продуктах) станови́ться за́тхлым;
1, 2 см. затхну́цца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
затыха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да затхнуцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затхну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. Задыхнуцца ад недахопу паветра.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сапсавацца, стаць затхлым ад недахопу паветра (разм.).
Мяса затхнулася.
|| незак. затыха́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Ны́дзіць ’цягнуць на ваніты; ныць, в балець’ (Сл. ПЗБ), ’маркоціцца, ныць, знемагаць ад нуды’; чахнуць; затыхацца (пра рыбу)’ (ТС), ’капрызіць’ (Сцяшк. Сл.), укр. пидіти ’гібець, знемагаць, маркоціцца’, рус. дан. ныдить ’бурчаць, быць незада воленым’. Звязана чаргаваннем з пудзіць (гл.), параўн. пу́дкі (гл.) і пыдкі ’нясмашны’ (Сцешк. Сл.), рус. пыдпо ’нудна’ і пад. Семантыка дэманструе ўплыў пыць (гл.), параўн. яшчэ ў Зізанія: оупьіли… зпыдѣлы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)