затка́ць, -тку́, -тчэ́ш, -тчэ́; -тчо́м, -тчаце́, -тку́ць; -тчы́; -тка́ны; зак., што.

1. Пакрыць тканым узорам.

З. настольнік арнаментам.

З. дыван кветкамі.

2. Зацягнуць густой сеткай.

Павук заткаў кут павуціннем.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

затка́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. затку́ затчо́м
2-я ас. затчэ́ш затчаце́
3-я ас. затчэ́ затку́ць
Прошлы час
м. затка́ў затка́лі
ж. затка́ла
н. затка́ла
Загадны лад
2-я ас. затчы́ затчы́це
Дзеепрыслоўе
прош. час затка́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

затка́ць сов.

1. (начать ткать) затка́ть;

2. (покрыть сплошь тканым узором) затка́ть;

3. (затянуть густой сетью) затка́ть, заплести́;

паву́к ~ка́ў кут павуці́ннем — пау́к затка́л (заплёл) у́гол паути́ной

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

затка́ць, ‑тку, ‑тчэш, ‑тчэ; ‑тчом, ‑тчаце; зак., што.

1. Пакрыць тканым узорам. Заткаць настольнік арнаментам. // перан. Заплесці, зацягнуць густой сеткай чаго‑н. Павук заткаў вугал павуцінай. // перан. Пакрыць сабой, схаваць пад сабой. Тонкія белыя воблачкі заткалі сонца і самі наскрозь пачырванелі. Хомчанка. Цягучая цемень ночы заткала месячык у небе. Нікановіч.

2. Паставіўшы кросны, крыху паткаць, праткаць вузкую палоску. Загнаць кросны.

3. у што. Увесці ткучы; уткаць. Заткаць чырвоную нітку ў бераг.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

затка́ть сов. затка́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

изотка́ть сов., разг. утка́ць, затка́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

затка́ны за́тканный; см. затка́ць 2, 3

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыго́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак., каго-што.

Упрыгожваць. Жыццё прыгожае?.. Не толькі!.. Жыццё прыгожыць трэба ўмець: У абрусы заткаць вясёлкі, Як сонцы, хлебніцы займець. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

За́ткала ’затычка’ (ТСБМ), ’мех з саломаю ці скрутак ануч, якім затыкалі дзірку для дыму ў курнай хаце’ (Янк. II). Укр. дыял. уст. заткало ’тс’ (Грынч., Жэлях.). Ад дзеяслова *заткаць (заткнуць, гл. тыкаць) з суфіксам ‑ла. Параўн. затка, затвералы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заты́каць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць тыкаць ​1.

заты́каць ​2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Пачаць тыкаць ​2.

затыка́ць ​1, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.

Незак. да заткнуць.

•••

Вушы затыкаць — старацца не чуць, не слухаць, не звяртаць увагі на тое, што адбываецца.

Хоць (ты) вушы затыкай — пра моцны крык, шум, стукат і пад.

Хоць (ты) нос затыкай — пра цяжкі, непрыемны пах, дух.

затыка́ць ​2, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.

Незак. да заткаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)